Bệnh sốt xuất huyết (SXH) có biểu hiện khá đa dạng, diễn biến nhanh chóng từ nhẹ đến nặng. Bệnh thường khởi phát đột ngột và diễn biến qua 3 giai đoạn: giai đoạn sốt, giai đoạn nguy hiểm và giai đoạn hồi phục. Việc phát hiện sớm bệnh và hiểu rõ những diễn tiến bệnh của trẻ trong từng giai đoạn sẽ giúp các bậc phụ huynh theo dõi sát sao và kịp thời đưa trẻ đến bệnh viện khám, điều trị, tránh những hậu quả đáng tiếc xảy ra.
Theo thống kê tại Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai, trong những tháng gần đây trẻ nhập viện do sốt xuất huyết tăng cao. Cụ thể, có ngày bệnh viện có gần 200 ca mắc sốt xuất huyết đang điều trị, 49 ca sốt xuất Dengue nặng, trong đó có 14 ca nặng được điều trị tại khoa Hồi sức tích cực chống độc. Phần lớn các ca sốt xuất huyết nặng là do độc lực vi rút, cơ địa của từng bé cũng như sự chủ quan của các bậc cha mẹ phát hiện trễ những dấu hiệu nặng ở trẻ.
Đơn cử như trường hợp bé T.H.T.N., 4 tuổi, ở xã Sông Trầu, huyện Trảng Bom phải thở máy do sốc sốt xuất huyết và bị nhiễm trùng huyết. Anh T.V.K., ba của bé N., cho hay ngày đầu thấy bé sốt cao, gia đình cho uống thuốc hạ sốt 2, đến ngày thứ 2 bé hết sốt cứ nghĩ bé không sao, tuy nhiên đến ngày thứ 3 thấy bé đau bụng, nôn ói, khó chịu gia đình mới đưa bé vào Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai thăm khám thì mới biết bé bị sốc sốt xuất huyết và bị nhiễm trùng huyết. “Do bận kinh doanh buôn bán nên khi thấy con hết sốt tôi nghĩ bé đã khỏe, chứ không biết được các giai đoạn diễn tiến bệnh, đặc biệt là giai đoạn nguy hiểm này khiến bé phải thở máy” – anh K., nói.
Trẻ bị SXH nặng phải thở máy tại khoa Hồi sức tích cực chống độc – Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai.
ThS.BS Phạm Thị Kiều Trang, Trưởng khoa Hồi sức tích cực chống độc – Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai cho biết, không riêng gì trường hợp bệnh nhi K., mà những trường hợp khác vào đây phải thở máy, lọc máu điều trị sẽ khó khăn và mất nhiều thời gian hơn. Nếu những trẻ này được theo dõi sát và vào viện kịp thời sau khi điều trị khỏi sẽ không để lại di chứng, còn phát hiện sốc trễ, thiếu ô xy ở giai đoạn này nên ô xy não cũng bị thiếu và đưa vào viện muộn có thể để lại nhiều di chứng sau này.
Sốt xuất huyết diễn tiến qua 3 giai đoạn và không có thuốc ngăn chặn được giai đoạn diễn tiến này. Giai đoạn đầu sốt phụ huynh quan tâm con nhiều hơn do thấy trẻ sốt cao, tiếp đến giai đoạn nguy hiểm thường các bé đã hết sốt, những bé còn sốt ở giai đoạn này thì nặng hơn, còn hết sốt sẽ nhanh dẫn đến sốc. Nếu phụ huynh chủ quan khi thấy con hết sốt không theo dõi sát và khi trẻ sốc không phát hiện kịp thời thì việc điều trị rất khó khăn.
“Việc theo dõi và nhận biết giai đoạn nguy hiểm khi trẻ mắc sốt xuất huyết rất quan trọng. Vì vậy, phu huynh phải hiểu diễn tiến bệnh SXH, 3 ngày đầu trẻ sốt cho uống thuốc hạ sốt theo dõi, nếu hết sốt và tỉnh táo chơi bình thường vẫn phải theo dõi. Còn từ ngày thứ 3 trở đi, nếu trẻ sốt phải đưa đi khám và trong giai đoạn nguy hiểm này có thể tái khám 2 lần/ngày. Việc tái khám rất quan trọng, trẻ được làm xét nghiệm máu để xem tình trạng cô đặc máu và có diễn tiến vào sốc hay không, tiểu cầu giảm thế nào, từ đó đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Bên cạnh đó, phụ huynh phải tuân thủ theo sự hướng dẫn của bác sĩ, đặc biệt ở giai đoạn này phải có người chăm sóc trẻ 24/24 và khi thấy trẻ có những dấu hiệu bất thường ngay lập tức đưa trẻ đến bệnh viện kịp thời, không được chậm trễ” – ThS.BS Trang cho biết thêm.
Cũng theo ThS.BS Trang, bệnh sốt xuất huyết có 4 type, trẻ em, người lớn đã mắc sốt xuất huyết type 1 vẫn có thể tái nhiễm với các type khác còn lại và nặng hơn lần đầu. Hiện bệnh chưa có vắc xin phòng bệnh và thuốc đặc hiệu để điều trị, do đó người dân cần cảnh giác phòng chống bằng các biện pháp đơn giản như: vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, chủ động dọn dẹp vệ sinh nơi ở, lật úp các vật dụng chứa nước mưa để loăng quăng không phát triển. Mắc màn và mặc quần áo dài tay khi đi ngủ cả ban ngày và ban đêm. Đặc biệt, khi phát hiện các dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh sốt xuất huyết cần đến ngay cơ sở y tế để được khám, chẩn đoán và điều trị.
Sao Mai