Trong những năm qua, mặc dù các trạm y tế trên địa bàn tỉnh đã được quan tâm đầu tư máy móc, trang thiết bị y tế, nhưng vẫn chưa thu hút được người dân đến khám, chữa bệnh. Điều này không những gây lãng phí các trang thiết bị y tế đã được đầu tư mà còn dẫn đến tình trạng quá tải cho bệnh viện tuyến trên.
Chúng tôi đến trạm y tế xã Bình Lợi (huyện Vĩnh Cửu) vào buổi sáng một ngày tháng 10, nhìn từ ngoài vào, trạm y tế được xây dựng khang trang, sạch sẽ. Các phòng chức năng như phòng siêu âm, phòng đẻ, phòng xét nghiệm... đều được trang bị đầy đủ các trang thiết bị y tế. Tuy nhiên, suốt cả buổi sáng chỉ thấy có hai lượt người vào khám. Do lượng bệnh nhân đến khám tại trạm ít nên một số thiết bị y tế như: máy siêu âm, máy điện tim, ghế nha, máy xét nghiệm sinh hóa máu, máy xét nghiệm sinh hóa nước tiểu... được đầu tư từ chục triệu đến vài trăm triệu đồng gần như chưa được sử dụng.
BS Mông Ngọc Lanh, Trạm trưởng Trạm Y tế xã Bình Lợi cho biết: Trạm hiện có 1 bác sĩ và 6 điều dưỡng, y sỹ thường xuyên làm việc và trực tại trạm, đáp ứng được nhu cầu khám, chữa bệnh ban đầu của người dân địa phương. Tuy nhiên, mấy năm gần đây, lượng bệnh nhân đến khám tại trạm liên tục giảm nên nhiều trang thiết bị y tế của trạm bị “bỏ không”.
Trạm Y tế xã Bình Lợi được xây dựng khang trang sạch sẽ.
Còn tại Trạm Y tế xã Phú Lý (huyện Vĩnh Cửu), tình trạng không có bác sĩ đã diễn ra hơn 05 năm nay khiến người dân địa phương không mấy khi đến khám bệnh. Y sỹ Phan Ngọc Văn, Phụ trách Trạm Y tế xã Phú Lý thông tin: Năm 2013, khi xã đạt chuẩn Quốc gia về y tế, Trạm Y tế xã đã được Trung tâm Y tế huyện trang bị máy siêu âm, tuy nhiên, để sử dụng thiết bị này phải cần đến trình độ chuyên môn là bác sĩ. Chính vì không có bác sĩ nên máy siêu âm của trạm lại chuyển về Trung tâm Y tế. Chúng tôi đã nhiều lần có ý kiến xin thêm bác sĩ về trạm để phục vụ công tác khám, chữa bệnh tại địa phương nhưng nhiều năm nay vẫn chưa tuyển được bác sĩ.
BS CKI Hồ Văn Hoài, Giám đốc Trung tâm y tế huyện Vĩnh Cửu cho biết: Hiện, 12/12 xã, thị trấn xã đã đạt bộ tiêu chí Quốc gia về y tế. Những năm gần đây, huyện đã đầu tư khoảng 20 tỷ đồng để sửa chữa, nâng cấp, xây mới và mua sắm trang thiết bị y tế cho các trạm y tế. Tuy nhiên, hiện nay vẫn còn 8/12 trạm y tế chưa có bác sĩ. Hàng năm, chúng tôi đều có nhu cầu tuyển bác sĩ, nhưng nhiều năm nay vẫn không tuyển được. Để giải quyết tình trạng này chúng tôi đã phải sử dụng giải pháp luân phiên tăng cường bác sĩ ở trung tâm cho các trạm y tế, nghĩa là với những trạm y tế không có bác sĩ hàng tháng sẽ cử bác sĩ xuống hỗ trợ khám bệnh với tần suất 2 ngày/tháng, thời gian sẽ do TYT chủ động lên lịch và gửi trước cho trung tâm y tế xem xét.
Cũng theo BS Hoài, thực tế cho thấy, mặc dù cơ sở vật chất, trang thiết bị của tuyến y tế cơ sở đã được đầu tư khá đầy đủ nhưng đội ngũ bác sĩ tại tuyến này còn thiếu khiến người dân “bỏ qua” để thông lên tuyến trên. Máy móc, trang thiết bị y tế được đầu tư nhưng lâu ngày không sử dụng, gây hư hỏng lãng phí...
Nhân viên Trạm Y tế xã Phú Lý đang rửa vết thương cho người bệnh.
Còn bác sĩ Nguyễn Quang Tuấn, Phó Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Trảng Bom cho hay, lý do mà người dân chưa tin tưởng vào y tế cơ sở, là do thiếu bác sĩ đa khoa, chuyên khoa. Bên cạnh đó là tình trạng trạm y tế thiếu trang thiết bị, thủ tục thanh toán BHYT khá phức tạp… từ đó giảm lòng tin trong dân, người dân có tâm lý chọn tuyến trên để khám chữa bệnh. Cùng với đó là việc nở rộ các phòng khám tư nhân với đầy đủ các chuyên khoa đã khiến người dân có xu hướng chọn các phòng khám này thay vì đến các trạm y tế.
Bác sĩ Nguyễn Đình Công, Trưởng trạm Y tế xã đồi 61 bộc bạch: “Xã đồi 61 hiện có khá đông lượng công nhân nhưng số người đến khám bệnh tại trạm y tế rất ít, họ thường chọn các phòng khám đa khoa, hoặc lên tuyến trên vì ở đây chất lượng khám tốt hơn, máy móc hiện đại hơn. Những khó khăn về trang thiết bị, đội ngũ bác sĩ chuyên khoa, những bất cập trong thanh toán với BHYT là những nguyên nhân khiến người dân chưa thiết tha với y tế cơ sở. Hiện chúng tôi chủ yếu khám và cấp thuốc các bệnh mãn tính, sơ cấp cứu ban đầu và thực hiện hoạt động phòng chống dịch bệnh, ngay cả kỹ thuật tập vật lý trị liệu là một thế mạnh của trạm cũng không triển khai được vì không có bác sĩ chuyên ngành này…”
Theo Phó giám đốc Sở Y tế Lê Quang Trung, trong thời gian qua, ngành Y tế đã tập trung sắp xếp lại mạng lưới y tế cơ sở đảm bảo tinh gọn và hiệu quả. Tại tuyến huyện, 8/11 huyện, thành phố đã sáp nhập bệnh viện và trung tâm y tế thành trung tâm y tế huyện hai chức năng: điều trị và dự phòng; 170/170 trạm y tế xã đạt bộ tiêu chí quốc gia về y tế. Từ năm 2010 đến nay hệ thống trạm y tế xã, thị trấn trên địa bàn tỉnh được đầu tư xây dựng và nâng cấp, tuy nhiên hiện có hơn một nửa trong số 170 trạm y tế trong toàn tỉnh đã xuống cấp về cơ sở vật chất, ảnh hưởng đến hoạt động chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân địa phương. Kế hoạch trong 5 năm tới, từ nguồn vốn công trung hạn, ngành Y tế sẽ sửa chữa nâng cấp và xây mới 99 trạm y tế theo mô hình trạm y tế xã điểm của Bộ Y tế. Qua đó, góp phần nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe cho người dân.
Hoàn Lê