Với tốc độ lây lan nhanh gấp nhiều lần so với chủng gốc, biến thể Delta, Delta-plus của vi rút SARS-CoV-2 đã khiến cho số trường hợp mắc COVID-19 tại Việt Nam trong đợt dịch lần 4 tăng mạnh. Trước tình hình đó, nhiều người dân đã tìm kiếm và sẵn sàng chi tiền để mua các loại thuốc được cho là có thể phòng, điều trị COVID-19 tại nhà. Tuy nhiên, các loại thuốc này có thực sự hiệu quả như lời đồn?
Tiền mất, tật mang từ các bài thuốc phòng, điều trị COVID-19 trên mạng xã hội
Hiện nay trên mạng xã hội đang lan truyền thông tin về các bài thuốc Đông, Tây Y có tác dụng phòng và điều trị COVID-19 tại nhà, tuy nhiên đây là những thông tin không đúng sự thật. Người dân không nên tin theo để mua và sử dụng, tránh tiền mất tật mang.
Cụ thể một số bài thuốc như: "Uống nước chanh, sả, gừng, mật ong hàng ngày thay nước lọc có thể giúp phòng COVID-19”; “ uống nước lá tía tô trước khi đi tiêm phòng giúp hạ thân nhiệt, phòng bị sốt sau tiêm vắc xin phòng COVID-19”; “xông hơi 2 lần mỗi ngày bằng sả, dầu gió, giấm để phòng COVID-19”; “uống Paracetamol để chữa trị triệu chứng ho, sốt, khó thở, đau nhức, mất vị giác...”; “uống Aspirin chống đông máu”. Còn có cả đơn thuốc điều trị COVID-19 trong vòng 7 ngày với liệu trình dùng Paracetamol liều cao uống mỗi ngày kèm theo uống nước mật ong, chanh, sả, gừng và xông hơi.
Các bài thuốc điều trị COVID-19 chưa được kiểm chứng trên mạng xã hội.
Đặc biệt, một tài khoản mạng xã hội Facebook còn đăng tải bài viết nhận định, việc điều trị COVID-19 tương tự với bệnh hen hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính và đưa ra những hướng dẫn về bài thuốc trị COVID-19, được rất nhiều người chia sẻ. Bài viết ghi rõ, "trong trường hợp người nhà F0, không triệu chứng và đến ngày thứ 5, 6, 7, 8 mà phát hiện triệu chứng khó thở, nặng ngực hãy tự điều trị cho người nhà theo đơn thuốc sau: Medrol 16mg, uống 1 lần 1 viên; Salbutamol 4mg, uống ngày 3 lần, mỗi lần 1 viên; Theophyline 100mg uống 1-2 lần, mỗi lần 1 viên".
Trên đây đều là những bài thuốc không có cơ sở khoa học. Chưa có nghiên nào cho thấy những bài thuốc này có khả năng phòng và điều trị COVID-19. Khi sử dụng không đúng cách, lạm dụng quá mức các bài thuốc này có thể gây ra nhiều tác động xấu đến sức khỏe. Cụ thể, dùng Paracetamol quá liều có thể gây suy gan, co giật,…; Uống chanh, sả, gừng, mật ong hàng ngày có thể gây loét dạ dày – tá tràng; đặc biệt người đang mắc bệnh đái tháo đường uống mật ong hàng ngày có thể gây tăng đường huyết đột ngột,…
Sáng suốt, nắm chắc thông tin để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình
Hệ quả của các bài thuốc phòng, điều trị COVID-19 lan truyền trên mạng xã hội ngoài ảnh hưởng đến sức khỏe, kinh tế còn tạo ra tâm lý chủ quan trong người dân. Khi mọi người cho rằng, đã đủ sức đề kháng để chống lại COVID-19 nhờ uống nước chanh, sả, gừng hay xông hơi mà lơ là thực hiện 5K trong phòng dịch COVID-19 sẽ rất nguy hiểm, có thể khiến bản thân bị mắc bệnh và lây bệnh cho những người xung quanh, gây thêm khó khăn cho công tác phòng, chống dịch COVID-19 của cả nước. Chính vì thế, người dân cần sáng suốt trong tiếp nhận thông tin, không nên tin vào các bài thuốc chưa được kiểm chứng về phòng, điều trị COVID-19 trên mạng xã hội.
Cách phòng COVID-19 hiệu quả nhất hiện nay là thực hiện biện pháp 5K + vắc xin
Khẩu trang: Luôn đeo khẩu trang khi ra khỏi nhà, đặc biệt ở nơi công cộng. Lưu ý: Đeo khẩu trang đúng cách, che kín mũi, miệng; Khẩu trang sau khi sử dụng xong bỏ vào thùng rác có nắp đậy, không vứt bừa bãi.
Khử khuẩn: Giữ đôi bàn tay sạch là một thói quen cần thiết giúp ngăn ngừa sự lây lan COVID-1 9. Người dân cần thường xuyên rửa tay đúng cách bằng xà phòng dưới vòi nước sạch hoặc bằng dung dịch sát khuẩn.
Khoảng cách: Giữ khoảng giao tiếp cách tối thiểu 2m.
Không tụ tập: Không tụ tập đông người, nhất là trong thời gian thực hiện giãn cách xã hội, người dân chỉ ra khỏi nhà khi thực sự cần thiết, không tập trung quá 2 người trở lên tại nơi công cộng, ngoài phạm vi công sở, trường học, bệnh viện.
Khai báo y tế: Thực hiện khai báo y tế trực tuyến tại https://tokhaiyte.vn/ hoặc tải ứng dụng NCOVI và thường xuyên cập nhật tình trạng sức khoẻ của bản thân.
Tiêm vắc xin COVID-19 khi đến lượt: Vắc xin COVID-19 giúp hệ miễn dịch nhận biết và sẵn sàng chống lại vi rút nếu chúng xâm nhập vào cơ thể. Người được tiêm vắc xin đầy đủ ít có khả năng bị mắc bệnh, nếu mắc bệnh cũng được bảo vệ ít khi rơi vào tình trạng nặng hay tử vong. Do đó, tiêm phòng vắc xin COVID-19 có thể giúp bảo vệ bản thân và những người xung quanh.
Ngoài ra, người dân cũng cần tăng cường vận động, rèn luyện thể lực, có chế độ dinh dưỡng hợp lý để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Vệ sinh thông thoáng nhà cửa, lau rửa các bề mặt hay tiếp xúc. Khi có hai trong số các biểu hiện như “sốt, ho, đau họng, khó thở, đau người, mệt mỏi, ớn lạnh, giảm hoặc mất vị giác hoặc khứu giác” hãy tự cách ly tại nhà, đeo khẩu trang và gọi cho cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn, khám và điều trị kịp thời.
BS.Hồ Thị Hồng (CDC Đồng Nai)