Cơ quan chuyên môn luôn đánh giá cao vai trò phối hợp của các bà mẹ trong việc đảm bảo tiêm chủng an toàn cho trẻ nhỏ thông qua chăm sóc trẻ sau tiêm chủng và quản lý sổ tiêm chủng cá nhân của trẻ.
Tiêm chủng là sử dụng các hình thức khác nhau như (tiêm, uống,...) để đưa vắc xin vào cơ thể con người với mục đích tạo cho cơ thể đáp ứng miễn dịch chủ động để phòng bệnh.
Tác dụng của vắc xin là kích thích hệ thống miễn dịch của người được tiêm chủng để tạo ra miễn dịch phòng bệnh chủ động. Sau tiêm chủng có thể có thể phản ứng đối với vắc xin khi được đưa vào cơ thể. Hầu hết là phản ứng thông thường như phản ứng tại chỗ, sốt có thể là một phần của đáp ứng miễn dịch khi tiêm chủng vắc xin, tỷ lệ phản ứng và thời gian xuất hiện phản ứng của mỗi vắc xin là khác nhau.
Vắc xin là an toàn. Cũng giống như sử dụng thuốc, trong quá trình tiêm chủng mỗi cơ thể phản ứng với vắc xin khác nhau nên có người sau tiêm chủng bị đau tại chỗ tiêm, sốt nhẹ, một số rất ít có thể bị phản ứng nặng như sốc. Thực tế, có tình huống cùng một lô vắc xin, thậm chí tiêm cùng 1 lọ vắc xin nhưng có trẻ có phản ứng nghiêm trọng, có trẻ bình thường đó là do cơ địa mỗi người khác nhau.
Bà mẹ và người chăm sóc trẻ nên biết
Để đảm bảo an toàn tiêm chủng cho trẻ, các bà mẹ cần biết những việc cần thực hiện khi đưa con đi tiêm chủng và biết cách chăm sóc và theo dõi trẻ sau tiêm chủng
1. Giữ gìn phiếu/sổ tiêm chủng của trẻ để theo dõi quá trình tiêm chủng của trẻ, mang theo phiếu, sổ tiêm chủng khi đưa con đi tiêm chủng hoặc khi đi khám bệnh, chủ động thông báo cho cán bộ y tế về tình trạng sức khỏe của con mình như đang ốm, sốt đang dùng thuốc hoặc có tiền sử phản ứng mạnh đối với loại vắc xin trong lần tiêm chủng trước, đề nghị cán bộ y tế kiểm tra sức khỏe trước khi tiêm chủng.
2. Chủ động hỏi cán bộ y tế về loại vắc xin được tiêm chủng lần này và những phản ứng có thể gặp, bế và giữ trẻ đúng tư thế theo hướng dẫn của cán bộ y tế.
3. Sau tiêm chủng cho trẻ ở lại theo dõi 30 phút tại điểm tiêm chủng để phát hiện sớm các phản ứng sau tiêm có thể xẩy ra, tiếp tục theo dõi tại nhà ít nhất 24 giờ sau tiêm chủng, người theo dõi trẻ phải là người trưởng thành và biết chăm sóc trẻ. Các dấu hiệu cần theo dõi sau tiêm chủng bao gồm tinh thần, tình trạng ăn, ngủ, dấu hiệu về nhịp thở, nhiệt độ, phát ban, các biểu hiện tại chỗ tiêm để có thể phát hiện kịp thời các dấu hiệu bất thường về sức khỏe của trẻ.
4. Quan sát trẻ thường xuyên và chú ý không chạm, đè vào chỗ tiêm; không đắp bất cứ thứ gì lên vị trí tiêm. Nếu trẻ sốt cần cặp nhiệt độ và theo dõi; cho trẻ uống thuốc hạ sốt theo chỉ dẫn của cán bộ y tế.
5. Đưa ngay trẻ tới bệnh viện hoặc cơ sở y tế gần nhất để theo dõi, điều trị nếu có những biểu hiện bất thường như sốt cao (trên 39°C), co giật, quấy khóc kéo dài, khóc thét, bú kém, bỏ bú, phát ban, tím tái, khó thở, sưng đỏ lan rộng tại chỗ tiêm...
Tiêm chủng là biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất, vì sức khỏe của con mình các bà mẹ cần đưa trẻ đi tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch. Sau khi tiêm chủng cần chú ý theo dõi chăm sóc trẻ, phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường, đưa ngay trẻ đến cơ sở y tế để khám và điều trị kịp thời.
Các bậc cha mẹ hãy theo dõi, chăm sóc trẻ sau tiêm chủng để góp phần bảo đảm tiêm chủng an toàn cho chính con mình
Dự án TCMR