Bạch hầu là một loại bệnh truyền nhiễm hiếm gặp, tuy nhiên bệnh lây lan rất nhanh và thậm chí tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Bệnh có thể phòng ngừa nếu được tiêm chủng đầy đủ vắc xin.
Bệnh gây nhiễm trùng và nhiễm độc
Bác sĩ Phan Văn Phúc – Trưởng khoa Phòng, chống bệnh truyền nhiễm – Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết, bạch hầu là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính có giả mạc (màng giả) ở tuyến hạnh nhân, hầu họng, thanh quản, mũi. Bệnh có thể xuất hiện ở da, các màng niêm mạc khác như kết mạc mắt hoặc bộ phận sinh dục. Đây là một loại bệnh vừa gây nhiễm trùng và nhiễm độc.
Các tổn thương nghiêm trọng của bệnh chủ yếu là do ngoại độc tố của vi khuẩn bạch hầu có tên khoa học là Corynebacterium diphtheriae gây ra. Vi khuẩn này lây nhiễm qua 2 đường chính:
- Giọt bắn trong không khí: Giống như bệnh Covid-19, khi người bệnh hắt hơi hoặc ho sẽ phát tán giọt bắn mang theo vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae, những người ở gần có thể hít phải và nhiễm bệnh. Mức độ lây lan trong những nơi đông đúc rất cao.
- Các vật dụng cá nhân hoặc gia đình người mắc bạch hầu: Những người thân hoặc nhân viên y tế khi chăm sóc, điều trị cho bệnh nhân bạch hầu có nguy cơ lây nhiễm vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae qua các vật dụng của người bệnh như khăn tay, khăn giấy… Hay khi chạm vào vết thương hở, bị nhiễm trùng của người bệnh cũng có khả năng lây nhiễm bạch hầu.
Bệnh thường khởi đầu như một đợt cảm lạnh thông thường, viêm họng, viêm amidan hay viêm thanh quản và có thể sẽ thấy lạ là bệnh này cũng có thể biểu hiện như một bệnh nhiễm trùng da. Đối với trẻ khi bị bệnh bạch hầu, ngoài những biểu hiện nói trên, trẻ còn khó thở, phải ngồi dậy thở dốc, xuất hiện màng giả mạc màu trắng ở vùng họng, hầu.
“Bệnh nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ dẫn đến nhiễm trùng, nhiễm độc nặng. Vì độc tố bạch hầu gây liệt cơ, viêm cơ tim, dẫn đến tử vong. Đối với trẻ dưới 15 tuổi, tỷ lệ tử vong có thể cao hơn” – bác sĩ Phúc nói.
Tiêm ngừa vắc xin là cách phòng bệnh hiệu quả nhất
Theo bác sĩ Phúc, cách phòng ngừa bệnh hiệu quả nhất là tiêm ngừa vắc xin. Do đó, phụ huynh cần chủ động đưa trẻ đi tiêm vắc xin phối hợp phòng tránh bệnh bạch hầu đủ mũi tiêm và đúng lịch tiêm chủng. Tiêm vắc xin cụ thể như sau:
* Trong chương trình Tiêm chủng mở rộng: Vắc xin phối hợp 5 trong 1 gồm có bạch hầu – ho gà – uốn ván – viêm gan B – Hib: mũi 1 khi trẻ được 2 tháng tuổi; mũi 2 và mũi 3 tiêm lần lượt khi trẻ tháng thứ 3 và thứ 4; mũi 4 tiêm khi trẻ 18-24 tháng tuổi.
* Vắc xin dịch vụ:
- Vắc xin 6 trong 1 khi trẻ 2, 3, 4 tháng tuổi và khi trẻ 16-18 tháng tuổi.
- Vắc xin 4 trong 1 phòng bệnh bạch hầu – ho gà – uốn ván – bại liệt: khi trẻ 4-6 tuổi.
- Vắc xin phòng bệnh bạch hầu – ho gà – uốn ván: đối với trẻ trên 4 tuổi và người lớn, thường được khuyến cáo tiêm nhắc mũi vắc xin này mỗi 10 năm một lần.
Tiêm chủng đầy đủ vắc xin để phòng bệnh bạch hầu. Trong ảnh: Tiêm ngừa vắc xin tại Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Đồng Nai.
“Ngoài ra, người dân cần vệ sinh nhà cửa thường xuyên. Nhà trẻ, nơi ở, lớp học cần đảm bảo thông thoáng, sạch sẽ và đủ ánh sáng. Thực hiện thói quen thường xuyên rửa tay bằng xà phòng; che miệng khi ho hoặc hắt hơi; giữ vệ sinh thân thể, mũi, họng hàng ngày; hạn chế tiếp xúc với người bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh. Khi có dấu hiệu mắc bệnh, phải được cách ly và đưa đến cơ sở y tế để được khám, điều trị kịp thời” – bác sĩ Phúc khuyến cáo.
| Theo báo cáo của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, trong năm 2019, số trẻ dưới 1 tuổi được tiêm chủng đầy đủ 3 mũi vắc xin phối hợp bạch hầu – ho gà – uốn ván – viêm gan B – Hib (vắc xin 5 trong 1) đạt 82%, trẻ từ 18-24 tháng được tiêm nhắc lại vắc xin phối hợp (DPT) bạch hầu – ho gà – uốn ván mũi 4 (vắc xin 3 trong 1) đạt 92%. |
Mai Liên