Từ ngày 01/01/2024, Luật Khám bệnh, chữa bệnh 2023, Luật Thi đua khen thưởng 2022 chính thức có hiệu lực thi hành.
1. Luật Khám bệnh, chữa bệnh
Luật Khám bệnh, chữa bệnh (KCB) năm 2023 được Quốc hội khóa XV, kỳ họp bất thường lần thứ 2 thông qua ngày 09/01/2023. Với 12 chương, 121 Điều (tăng 03 chương và 30 điều so với Luật KCB 2009); Luật KCB năm 2023 lấy người bệnh làm trung tâm cho mọi hoạt động cung cấp dịch vụ khám, chữa bệnh; tiếp tục chính sách xã hội hóa và đa dạng hóa các loại hình dịch vụ y tế...
Có một số điểm mới cơ bản, đáng chú ý của Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2023 như sau:
Đối với người bệnh
Luật mới sửa đổi, bổ sung đối tượng được ưu tiên KCB: Người từ đủ 75 tuổi (trước đây phải từ đủ 80 tuổi) và người khuyết tật đặc biệt nặng sẽ được ưu tiên KCB. Đồng thời bổ sung quy định ưu tiên Ngân sách Nhà nước KCB cho:
- Người có công với cách mạng, người cao tuổi, trẻ em, người khuyết tật;
- Người thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, đang sống ở biên giới, hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế, xã hội khó khăn hoặc đặc biệt khó khăn;
- Người bị các bệnh: Tâm thần, phong, truyền nhiễm nhóm A, nhóm B.
Đối với người hành nghề y
- Mở rộng đối tượng hành nghề bằng việc thay đổi từ cấp giấy phép hành nghề theo “văn bằng chuyên môn” sang quy định cấp giấy phép hành nghề theo “chức danh chuyên môn”.
- Nâng cao kỹ năng của người hành nghề:
Thay đổi phương thức cấp giấy phép hành nghề từ việc cấp giấy phép hành nghề thông qua xét hồ sơ sang quy định phải kiểm tra đánh giá năng lực hành nghề trước khi cấp giấy phép hành nghề.
Riêng đối với lương y, người có bài thuốc gia truyền, người có phương pháp chữa bệnh gia truyền tiếp tục áp dụng hình thức xét cấp dựa vào hồ sơ.
Quy định giấy phép hành nghề có giá trị 05 năm và quy định cập nhật kiến thức y khoa là một trong các điều kiện để gia hạn giấy phép hành nghề.
- Quy định người nước ngoài hành nghề lâu dài tại Việt Nam và KCB cho người Việt Nam phải sử dụng tiếng Việt thành thạo trong KCB, trừ một số trường hợp hợp tác trao đổi chuyên gia, chuyển giao kỹ thuật, đào tạo.
- Quy định áp dụng kê đơn thuốc điện tử, bệnh án điện tử và các thông tin này phải kết nối với Hệ thống thông tin về quản lý hoạt động KCB để kiểm soát, giám sát chất lượng cung cấp dịch vụ của người hành nghề và liên thông kết quả KCB giữa các cơ sở KCB.
Bệnh nhân điều trị tại Bệnh viện ĐK Thống Nhất.
Về chất lượng cung cấp dịch vụ khám, chữa bệnh
Quy định mới bắt buộc cơ sở phải tự đánh giá chất lượng KCB theo bộ tiêu chuẩn chất lượng cơ bản do Bộ Y tế ban hành hàng năm.
Kết quả tự đánh giá phải cập nhật lên Hệ thống thông tin về quản lý hoạt động KCB để làm căn cứ cho việc kiểm tra, đánh giá cũng như công khai thông tin về mức độ chất lượng của các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.
- Thay đổi từ 04 tuyến chuyên môn thành 03 cấp chuyên môn, bao gồm: Cấp ban đầu gồm các cơ sở KCB không có điều trị nội trú (phòng khám, trạm y tế xã); cấp cơ bản bao gồm các bệnh viện huyện, TTYT huyện, bệnh xá, bệnh viện tuyến tỉnh, bệnh viện đa khoa tư nhân; cấp chuyên sâu sẽ bao gồm các bệnh viện tuyến cuối. Quy định này làm tăng khả năng tiếp cận của người dân ngày trên địa bàn, hạn chế phải chuyển lên bệnh viện tuyến cuối gây tốn kém và quá tải bệnh viện tuyến cuối.
- Cho phép phòng khám đa khoa tư nhân tại các vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn được tổ chức giường lưu để theo dõi và điều trị người bệnh nhưng tối đa không quá 72 giờ.
2. Luật Thi đua, khen thưởng 2022
Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022 được Quốc hội thông qua ngày 15/5/2022 tại kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV.
Luật thi đua, khen thưởng (TĐKT) có 08 chương với 96 Điều luật, đã bổ sung nhiều quy định mới về TĐKT với cá nhân, tổ chức trong nước và cả nước người nước ngoài.
Theo đó, một số nội dung mới đáng chú ý tại Luật TĐKT 2022 như sau:
Bổ sung nguyên tắc thi đua, khen thưởng:
- Về nguyên tắc trong thi đua: Tự nguyện, tự giác, công khai, minh bạch (Bổ sung “minh bạch” trong thi đua); đoàn kết, hợp tác và cùng phát triển.
- Về nguyên tắc trong khen thưởng: Chính xác, công khai, minh bạch, công bằng, kịp thời (Bổ sung “minh bạch” trong khen thưởng); bảo đảm thống nhất giữa hình thức, đối tượng khen thưởng và công trạng, thành tích đạt được (Yêu cầu có thêm tính thống nhất đối với công trạng, thành tích đạt được; không còn yêu cầu “tính chất” khen thưởng).
Một hình thức khen thưởng có thể tặng nhiều lần cho một đối tượng; không khen thưởng nhiều lần, nhiều hình thức cho một thành tích đạt được; thành tích đến đâu khen thưởng đến đó (điểm mới).
Chú trọng khen thưởng cá nhân, tập thể, hộ gia đình trực tiếp lao động, sản xuất, kinh doanh; cá nhân, tập thể công tác ở địa bàn biên giới, trên biển, hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn (điểm mới).
Không còn quy định về nguyên tắc kết hợp chặt chẽ động viên tinh thần với khuyến khích bằng lợi ích vật chất)
- Bảo đảm bình đẳng giới trong thi đua, khen thưởng.
Bỏ hình thức khen thưởng “Huy hiệu” cho cá nhân có đóng góp vào quá trình phát triển của tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Các hình thức khen thưởng tại Luật TĐKT 2022 bao gồm: Huân chương; Huy chương; Danh hiệu vinh dự nhà nước; “Giải thưởng Hồ Chí Minh”, “Giải thưởng Nhà nước”; Kỷ niệm chương; Bằng khen; Giấy khen.
Thay đổi nguyên tắc xét thi đua, khen thưởng
Căn cứ xét thi đua không còn căn cứ vào việc đăng ký tham gia thi đua, chỉ căn cứ theo: Phong trào thi đua; Thành tích thi đua; Tiêu chuẩn danh hiệu thi đua.
Bên cạnh đó, căn cứ xét khen thưởng cũng có sự thay đổi, Luật quy định dựa vào:
+Thành tích đạt được (thay vì phạm vi, mức độ ảnh hưởng của thành tích);
+Tiêu chuẩn khen thưởng;
Điều kiện và hoàn cảnh cụ thể lập được thành tích (thay vì trách nhiệm và hoàn cảnh cụ thể lập được thành tích).
Thay đổi về đối tượng được tặng Huân chương lao động
Đối tượng được tặng huân chương lao động ở các hạng không chỉ nêu chung chung là cá nhân và tập thể như trước đây, Luật mới quy định cụ thể bao gồm: Cá nhân; Công nhân, nông dân; Doanh nhân, trí thức, nhà khoa học; Tập thể; Doanh nghiệp, tổ chức kinh tế khác; Cá nhân, tập thể người Việt Nam định cư ở nước ngoài, cá nhân, tập thể người nước ngoài.
Bổ sung đối tượng được xét tặng danh hiệu “Nghệ sĩ nhân dân”, “Nghệ sĩ ưu tú” là người sáng tạo tác phẩm văn hóa nghệ thuật không thuộc đối tượng do Chính phủ quy định.
Bổ sung hình thức khen thưởng “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang” đối với Thanh niên xung phong có thành tích trong các cuộc kháng chiến, bảo vệ Tổ quốc, hoàn thành nhiệm vụ, trung thành với cách mạng, có thời gian tại ngũ từ 02 năm trở lên.
Thanh niên xung phong hy sinh trong khi làm nhiệm vụ trong các cuộc kháng chiến, bảo vệ Tổ quốc đã được công nhận liệt sĩ thì được truy tặng “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang.
Bổ sung nhiều hình thức khen thưởng cho người nước ngoài
Trước đây, người nước ngoài chỉ được xét tặng: “Huân chương Hữu nghị”, Huy chương hữu nghị, “Giải thưởng Hồ Chí Minh”, “Giải thưởng Nhà nước”.
Theo Luật Thi đua, khen thưởng 2022, người nước ngoài sẽ được xét tặng khen thưởng cả với các hình thức: Huân chương Hồ Chí Minh; Huân chương Độc lập hạng Nhất, Nhì, Ba; Huân chương Lao động hạng Nhất, Nhì, Ba; Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ.
Bích Ngọc