I ốt là một vi chất tự nhiên, là nguyên liệu tham gia vào quá trình tổng hợp thyroxin là một hormone tuyến giáp.
Hormone thyroxin cần thiết cho sự phát triển thể chất và tinh thần của trẻ em và giúp điều hòa chuyển hóa năng lượng. Khi thiếu I ốt, việc sản xuất thyroxin bị giảm sút, tuyến giáp phải hoạt động bù dưới sự kích thích của hormone tuyến yên nên phì to dần. Tuy nhiên, nếu thiếu I ốt quá trầm trọng thì có thể gây thiểu năng tuyến giáp.
Vấn đề nghiêm trọng nhất của thiếu I ốt là ảnh hưởng tới sự phát triển của thai nhi. Chế độ ăn của người mẹ nghèo I ốt trong thời gian có thai sẽ ảnh hưởng tới năng lực trí tuệ của đứa con sau này. Bên cạnh đó, khi cơ thể bị thiếu I ốt có thể dẫn tới chậm phát triển thần kinh, giảm khả năng lao động và học tập, giảm trí thông minh, gây giảm năng lực học tập (IQ giảm 10-15 điểm), giảm trí nhớ, chậm phát triển thể chất, bướu cổ, rối loạn chức năng sinh sản (sảy thai, thai chết lưu, đẻ non…), cân nặng sơ sinh thấp và tăng tỷ lệ tử vong, bệnh tật ở trẻ em.
Bảng Nhu cầu I - ốt khuyến cho người Việt Nam (Nguồn: Viện Dinh dưỡng).
Tất cả mọi người dân, mọi lứa tuổi đều có thể bị thiếu I ốt nhưng các đối tượng có nguy cơ cao hơn gồm có trẻ em, phụ nữ mang thai và bà mẹ cho con bú.
Để phòng chống các rối loạn do thiếu I ốt, người dân nên sử dụng muối I ốt trong chế biến các bữa ăn hàng ngày.
Cách sử dụng và bảo quản muối I ốt như sau:
Sử dụng muối I ốt như muối thường. Dùng muối I ốt để nấu ăn, chấm hoa quả, chấm thịt... ướp cá, ướp các loại thực phẩm, dùng muối I ốt để muối dưa, cà và chế biến các loại thức ăn khác rất tốt.
Khi nấu ăn, có thể cho muối I ốt vào trước, trong, sau khi nấu đều được vì hàm lượng I ốt trộn vào muối đã được tính toán đảm bảo lượng I ốt mất đi trong quá trình bảo quản, lưu thông và khi chế biến hoặc nấu nướng vẫn cung cấp đủ I ốt cho cơ thể con người.
Bảo quản muối I ốt trong hộp hay lọ kín, để ở nơi khô ráo, mát không bị ánh nắng chiếu vào muối (tránh để muối quá gần bếp lửa).
BS. Hồ Thị Hồng
CDC Đồng Nai