Tại Đồng Nai, trong năm 2024 toàn tỉnh ghi nhận 3 trường hợp tử vong do bệnh dại, tăng 1 trường hợp so với cùng kỳ năm 2023 và 38 ổ dịch (OD) dại trên chó tại 6/11 huyện/TP và 26/159 xã/phường. Chỉ trong 3 tháng đầu năm, Đồng Nai đã ghi nhận 2 ca tử vong do bệnh dại, 3 ổ dịch dại trên chó.
Để chương trình phòng, chống bệnh dại có hiệu quả, đạt mục tiêu đến năm 2030 toàn tỉnh không có người tử vong do bệnh dại, thì công tác phối hợp liên ngành trong phòng chống dịch bệnh dại có vai trò cực kỳ quan trọng.
Ông Lương Hải Phong – Phó trưởng Phòng Thú y, Chi cục chăn nuôi và Hải sản (Sở Nông nghiệp và Môi trường Đồng Nai) cho biết: Năm 2024, Đồng Nai tiếp nhận và triển khai dự án “Hợp tác thúc đẩy phúc lợi động vật đồng hành và giảm thiểu hoạt động mua bán, vận chuyển chó, mèo tại tỉnh Đồng Nai” do tổ chức HSI tài trợ, trong đó chú trọng 3 hoạt động chính: Một là truyền thông nâng cao nhận thức về phúc lợi động vật đồng hành và giảm thiểu hoạt động mua bán, vận chuyển chó, mèo tại tỉnh Đồng Nai; Hai là hỗ trợ cơ sở giết mổ/nhà hàng thịt chó mèo tự nguyện chuyển đổi sang loại hình kinh doanh bền vững khác; Ba là tăng cường năng lực quản lý đàn chó và công tác tiêm phòng bệnh dại cho chó.
Vào tháng 9 -2024, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn – Sở Y tế - Sở Giáo dục và Đào tạo phối hợp tổ chức cuộc thi Tìm hiểu Kiến thức về phòng, chống bệnh dại cho học sinh.
Trong đó, hoạt động truyền thông nâng cao nhận thức về phúc lợi động vật đồng hành và giảm thiểu hoạt động mua bán, vận chuyển chó, mèo tại tỉnh Đồng Nai có sự phối hợp liên ngành giữa Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thông – Sở Y tế - Sở Giáo dục Đào tạo. Đối tượng truyền thông chính là học sinh các cấp Tiểu học, Trung học cơ sở và Trung học phổ thông. Dự án đã hỗ trợ xây dựng 4 bộ tài liệu tham khảo gồm: hình ảnh inforgraphic, videographic về phúc lợi động vật đồng hành; videographic về tìm hiểu bệnh Dại; bộ tài liệu tham khảo… phù hợp với thị hiếu và lứa tuổi học sinh. Công tác tuyên truyền trong trường học thực hiện thông qua các buổi sinh hoạt lớp, sinh hoạt chuyên đề, chào cờ đầu tuần.
Theo báo cáo của Chi cục Chăn nuôi và Hải sản, sau 7 ngày triển khai cuộc thi “Tìm hiểu Kiến thức về phòng chống bệnh dại ở học sinh” bằng trực tuyến vào tháng 9-2024, đã thu hút hơn 100 ngàn lượt học sinh tham gia.
Bên cạnh kết quả đạt được, trong quá trình tổ chức Hội thi vẫn còn có một số tồn tại, hạn chế như số lượng trường học tham gia còn thấp như số trường Trung học phổ thông có 52/77 trường tham gia thi đạt tỉ lệ 67,53%; khối Trung học cơ sở có 130/288 trường tham gia đạt tỉ lệ 45,145%; khối tiểu học có 192/288 trường tham gia đạt tỉ lệ 66,67%.
Thời gian qua, công tác phối hợp trong giám sát, tổ chức điều tra, xử lý ổ dịch, chia sẻ mẫu bệnh phẩm đã góp phần không nhỏ trong công tác phòng chống bệnh dại. “Cụ thể, năm 2024 ngành thú y đã phát hiện 19/47 ca dại từ thông tin của ngành Y tế cung cấp từ những người đi tiêm vắc xin phòng dại, giúp phát hiện sớm, kịp thời xử lý ổ dịch. Phối hợp điều tra 48 ổ dịch bệnh truyền lây giữa người và động vật, công tác này giúp đánh giá tình hình tiêm phòng trên địa bàn và cũng cho thấy tình hình quản lý đàn chó mèo trên địa bàn còn lỏng lẻo; chó mèo thả rông, không rọ mõm, tỉ lệ tiêm đàn còn thấp”- ông Phong thông tin.
Giai đoạn 2022 - 2030, tỉnh Đồng Nai đề ra mục tiêu tiêm vắc xin phòng dại cho 90% tổng số đàn chó, mèo nuôi; quản lý được trên 95% số hộ nuôi chó, mèo và số chó, mèo nuôi; trên 90% huyện, thành phố giám sát được chó, mèo mắc, nghi mắc bệnh dại. Hướng tới việc kiểm soát được bệnh dại trên đàn chó, mèo nuôi ở địa bàn tỉnh, phấn đấu không có người tử vong do bệnh dại vào năm 2030. Để công tác phòng chống bệnh dại đạt hiệu qua, góp phần bảo vệ sức khỏe người dân và cộng đồng thì cần sự chung tay của các ban, ngành, đoàn thể, sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành y tế và ngành thú y, đặc biệt là chính quyền địa phương cần siết chặt hơn nữa công tác quản lý, tuyên truyền và vận động người dân chủ động tiêm phòng bệnh cho động vật nuôi tại hộ gia đình.
Để đạt được mục tiêu trên, ngành Y tế đã đẩy mạnh công tác truyền thông nâng cao nhận thức của người dân và cộng đồng về bệnh dại và phòng, chống bệnh dại trên người và động vật; tăng cường sự tiếp nhận của người dân với dịch vụ tiêm vắc xin phòng bệnh dại. Ngành Y tế và ngành thú y cũng đã phối hợp hướng dẫn các biện pháp an toàn cho người dân tham gia phòng, chống dịch dại. Tăng cường giám sát và đáp ứng phòng, chống dịch dại ở trên người và động vật, tất cả các trường hợp bệnh nhân nghi bệnh dại và các ổ dịch nghi dại trên động vật đều được điều tra, giám sát. Cùng với đó, thông báo diễn biến tình hình ca bệnh dại phát hiện ở người cho các ban, ngành liên quan để phối hợp phòng, chống.
Bệnh dại là bệnh nhiễm vi rút cấp tính của hệ thống thần kinh trung ương từ động vật lây sang người bởi chất tiết, thông thường là nước bọt bị nhiễm vi rút dại. Hầu hết các trường hợp phơi nhiễm với bệnh dại đều qua vết cắn, vết liếm của động vật mắc bệnh dại (thường là chó, mèo, khỉ...), đôi khi có thể bị nhiễm qua đường tiếp xúc như hít phải khí dung hoặc ghép tổ chức mới bị nhiễm vi rút dại. Khi đã lên cơn dại, kể cả động vật và người 100% đều dẫn đến tử vong.
Mai Liên