Từ đầu năm 2025 đến nay, toàn tỉnh Đồng Nai đã ghi nhận hơn 8.500 ca mắc sốt xuất huyết (SXH), tăng hơn 179% so với cùng kỳ năm ngoái. Diễn biến này đang dấy lên lo ngại về nguy cơ bùng phát dịch trên diện rộng trong mùa mưa năm nay. Trước thực trạng đáng báo động, ThS.BS Lê Anh Tuấn – Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh Đồng Nai cho biết ngành Y tế đang khẩn trương triển khai đồng bộ các giải pháp kiểm soát, dập dịch, đồng thời kêu gọi sự chung tay từ chính quyền, đoàn thể và từng hộ gia đình.
ThS.BS Lê Anh Tuấn – Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh Đồng Nai.
Để hiểu rõ hơn về công tác phòng, chống SXH trong giai đoạn cao điểm, phóng viên đã có cuộc trao đổi với lãnh đạo ngành Y tế tỉnh.
PV: Thưa ông, trước thực trạng số ca mắc SXH đang gia tăng nhanh trong thời gian gần đây, ngành Y tế Đồng Nai đã triển khai những giải pháp cấp bách nào nhằm kiểm soát và hạn chế sự lây lan của dịch bệnh?
ThS.BS Lê Anh Tuấn: Theo số liệu cập nhật của ngành Y tế, tình hình SXH trên địa bàn tỉnh đang diễn biến rất phức tạp. Chỉ riêng tháng 6/2025, toàn tỉnh ghi nhận hơn 1.500 ca mắc, tăng gần gấp đôi so với số ca mắc trong tháng 5. Tính từ đầu năm đến nay, đã ghi nhận hơn 8.500 ca mắc, tăng hơn 179% so với cùng kỳ năm 2024.
Cùng với đó, số lượng ổ dịch cũng gia tăng. Hiện toàn tỉnh đã ghi nhận hơn 1.800 ổ dịch, tăng 134,30% so với cùng kỳ năm ngoái, trong đó có khoảng 380 ổ dịch mới xuất hiện trong thời gian gần đây. Tỷ lệ ổ dịch được xử lý trong toàn tỉnh đạt 99,73%. Mặc dù ngành y tế đang kiểm soát tương đối tốt, nhưng nếu không triển khai kịp thời và quyết liệt các biện pháp phòng, chống thì nguy cơ bùng phát dịch trên diện rộng là rất lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng người dân.
Để kiểm soát và giảm số ca mắc SXH, ngành Y tế đã tăng cường giám sát, phát hiện sớm và xử lý triệt để các ổ dịch ngay từ khi mới xuất hiện, tránh lây lan diện rộng.
Sở Y tế đã chỉ đạo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh (CDC Đồng Nai) khẩn trương thực hiện các biện pháp sau:
Thứ nhất, đẩy mạnh công tác truyền thông phòng, chống SXH, đồng thời cung cấp các tài liệu, nội dung truyền thông tới tất cả các đơn vị y tế trong tỉnh, từ trung tâm y tế (TTYT) các khu vực đến các trạm y tế (TYT) xã, phường. Mục tiêu là đưa thông tin đến từng hộ dân một cách đầy đủ và kịp thời.
Thứ hai, sản xuất các video, clip ngắn với nội dung trực quan, dễ hiểu để tuyên truyền hiệu quả trên các nền tảng số. Đồng thời, Sở Y tế sẽ phối hợp với Báo và Phát thanh Truyền hình Đồng Nai, Sở Giáo dục và Đào tạo… nhằm lan tỏa thông điệp phòng bệnh SXH đến mọi tầng lớp nhân dân, đặc biệt là học sinh, sinh viên và các khu dân cư có nguy cơ cao.
Thứ ba, phối hợp với chính quyền địa phương, nhất là tại những khu vực có ổ dịch để tổ chức các đợt ra quân diệt lăng quăng, kiểm tra nơi ở, khu nhà trọ, khu công nhân… Đồng thời cử cán bộ y tế đến tận hộ dân để hướng dẫn, vận động người dân cùng chung tay giữ gìn vệ sinh môi trường, loại bỏ nơi sinh sản của muỗi.
Giao các bệnh viện tuyến cuối như Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai, Đa khoa Thống Nhất và Đa khoa Bình Phước tiếp tục tổ chức tập huấn chuyên môn cho các TTYT khu vực và các phòng khám đa khoa tư nhân. Mục tiêu là nâng cao năng lực chẩn đoán, điều trị kịp thời, hạn chế thấp nhất các trường hợp tử vong.
Phối hợp với chính quyền các cấp, các ban ngành, đoàn thể trong công tác tuyên truyền, vận động, xử lý môi trường, đảm bảo nguồn lực, kinh phí phục vụ phòng chống dịch.
Ngành y tế kêu gọi sự vào cuộc đồng bộ của toàn thể người dân. Bởi chỉ khi mỗi gia đình, mỗi cộng đồng nâng cao ý thức phòng bệnh thì mới có thể kiểm soát và đẩy lùi dịch SXH một cách hiệu quả.
PV: Thưa ông, bên cạnh vai trò nòng cốt của ngành y tế, công tác xử lý ổ dịch SXH đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ từ chính quyền địa phương và các ban, ngành, đoàn thể. Vậy ngành y tế Đồng Nai đã và đang phối hợp như thế nào trong giám sát, khoanh vùng và xử lý dịch tại cộng đồng?
ThS.BS Lê Anh Tuấn: Để phòng, chống SXH hiệu quả, chúng tôi xác định đây là nhiệm vụ không của riêng ngành y tế mà cần có sự phối hợp đồng bộ của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội.
Trước hết, tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền để nâng cao nhận thức cho người dân. Bởi thực tế, nhiều người còn chủ quan, cho rằng SXH không nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, đây là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, có thể gây tử vong nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời.
Ngành y tế đã giao cho CDC Đồng Nai xây dựng và triển khai các kế hoạch phòng, chống dịch, tiêu biểu như Tháng cao điểm phòng chống SXH, Chiến dịch phòng chống SXH nhân ngày ASEAN phòng chống SXH (15/6)… đã chủ động phối hợp với các TTYT khu vực và TYT xã/phường trong việc cung ứng hóa chất, xử lý ổ dịch, tổ chức phun thuốc diệt muỗi tại các khu vực có nguy cơ cao.
Song song đó, ngành y tế cũng phối hợp với chính quyền địa phương và các tổ chức đoàn thể để huy động toàn dân tham gia diệt lăng quăng, vệ sinh môi trường, phát quang bụi rậm, úp các vật dụng chứa nước – những nơi muỗi có thể sinh sản. Đây là biện pháp đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả để ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh ngay từ cộng đồng.
Với tinh thần chủ động, quyết liệt và huy động sức mạnh tập thể, tôi tin rằng nếu mỗi người dân cùng nâng cao ý thức và hành động đúng cách, dịch SXH sẽ được khống chế và đẩy lùi trong thời gian tới.
PV: “Chiến dịch diệt lăng quăng và diệt muỗi” được xem là biện pháp then chốt để phòng bệnh từ gốc. Ông đánh giá thế nào về hiệu quả thực tế của chiến dịch này được triển khai trên địa bàn tỉnh trong thời gian qua?
ThS.BS Lê Anh Tuấn: Có thể thấy, mặc dù các địa phương đã triển khai chiến dịch diệt lăng quăng và diệt muỗi, nhưng hiệu quả vẫn chưa đạt như mong muốn. Số ca mắc SXH vẫn tiếp tục gia tăng qua từng tháng – cho thấy công tác diệt lăng quăng tại những khu vực có dịch chưa thật sự triệt để.
Qua quá trình kiểm tra thực địa cùng đoàn giám sát của Viện Pasteur TP.HCM vừa qua, cho thấy tại nhiều khu dân cư đông người, khu nhà trọ, dù cán bộ y tế và tổ trưởng dân phố đã đến vận động, tuyên truyền, nhưng người dân vẫn chưa thực hiện nghiêm túc. Nhiều nơi vẫn còn tình trạng ao tù, nước đọng, dụng cụ chứa nước không được úp, không thả cá để tiêu diệt lăng quăng. Thậm chí, có hộ vẫn ngủ không mắc màn, chủ quan, cho rằng SXH chỉ là bệnh nhẹ, không nguy hiểm.
Từ thực tế đó, có thể khẳng định việc nâng cao ý thức người dân vẫn là yếu tố then chốt để chiến dịch đạt hiệu quả. Người dân cần hiểu rằng SXH là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, có thể gây tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Chỉ khi người dân thật sự chủ động và nghiêm túc thực hiện các biện pháp diệt lăng quăng, diệt muỗi thì chúng ta mới có thể kiểm soát dịch bệnh hiệu quả.
Ngành y tế sẽ tiếp tục phối hợp với các ngành, địa phương tăng cường truyền thông, hướng dẫn tận nơi và vận động từng hộ dân tham gia chiến dịch một cách thiết thực, liên tục và đồng bộ.
Nhân viên y tế TTYT khu vực Thống Nhất lật úp các vật dụng chứa nước tránh muỗi trú ngụ và diệt lăng quăng
PV: Thưa ông, trong quá trình triển khai các hoạt động phòng, chống dịch SXH, ngành Y tế đang gặp phải những khó khăn gì? Đặc biệt là trong việc vận động cộng đồng tham gia tích cực và duy trì sự phối hợp lâu dài?
ThS.BS Lê Anh Tuấn: Thực tế hiện nay, công tác phòng chống dịch SXH đang đối mặt với nhiều thách thức. Một trong những khó khăn lớn đó là bộ máy Ban Chỉ đạo phòng chống dịch các cấp chưa được kiện toàn đầy đủ sau khi tỉnh thực hiện mô hình chính quyền hai cấp. Điều này ảnh hưởng đến việc phân công nhiệm vụ, phối hợp và triển khai các hoạt động phòng chống dịch từ tỉnh đến xã/phường.
Khó khăn thứ hai là nguồn kinh phí dành cho phòng, chống dịch tại các TTYT khu vực và y tế cơ sở đang bị gián đoạn, dẫn đến việc xử lý ổ dịch, truyền thông hay phun hóa chất bị chậm trễ hoặc không liên tục.
Bên cạnh đó, việc huy động sự tham gia của người dân vẫn còn nhiều hạn chế. Mặc dù ngành y tế đã tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn tận nơi, nhưng người dân vẫn còn tâm lý chủ quan, thiếu sự chủ động trong vệ sinh môi trường, diệt lăng quăng. Đặc biệt, hiện nay vẫn chưa có chế tài rõ ràng đối với các hộ dân không chấp hành các biện pháp phòng chống dịch, khiến việc duy trì sự tham gia của cộng đồng gặp nhiều khó khăn.
Ngoài ra, công tác báo cáo dịch cũng đang gặp trở ngại, do hệ thống phần mềm theo Thông tư 54/2015/TT-BYT của Bộ Y tế đang trong giai đoạn nâng cấp, gây ảnh hưởng đến việc cập nhật và giám sát các ca bệnh.
Nhiều địa phương chưa thật sự chủ động trong công tác phòng chống dịch. Việc xử lý ổ dịch còn mang tính đối phó, chưa quyết liệt và đồng bộ, dẫn đến vẫn còn ổ dịch đang tồn tại trên địa bàn toàn tỉnh.
Vì vậy, để kiểm soát hiệu quả dịch SXH, cần sự phối hợp chặt chẽ và chủ động hơn nữa từ chính quyền các cấp, các ban ngành, đoàn thể và toàn thể người dân.
PV: Thưa ông, trong bối cảnh thời tiết mưa nhiều như hiện nay - điều kiện thuận lợi để muỗi sinh sản và bệnh SXH lan rộng. Người dân nên thực hiện những biện pháp gì tại hộ gia đình để bảo vệ sức khỏe bản thân, gia đình và cộng đồng?
ThS.BS Lê Anh Tuấn: Bước vào mùa mưa, thời tiết ẩm ướt là môi trường thuận lợi cho muỗi truyền bệnh SXH sinh sôi. Để chủ động phòng bệnh, tôi khuyến cáo người dân cần thực hiện tốt các biện pháp sau:
Không để muỗi có nơi đẻ trứng và lăng quăng phát triển. Lật úp tất cả các vật dụng chứa nước không cần thiết như xô, chậu, vỏ hộp, chai lọ quanh nhà. Với các dụng cụ chứa nước phục vụ sinh hoạt như lu, bể, thùng… cần đậy nắp kín để muỗi không thể vào đẻ trứng. Những khu vực có nước như chậu cây cảnh, hòn non bộ thì nên thả cá để tiêu diệt lăng quăng.
Ngủ phải mắc màn, kể cả ban ngày, vì muỗi truyền bệnh SXH thường hoạt động vào sáng sớm và chiều tối. Có thể dùng thuốc xịt, nhang hoặc kem chống muỗi để hạn chế bị muỗi đốt.
Vệ sinh môi trường định kỳ hàng tuần. Người dân nên phối hợp với chính quyền địa phương để phát quang bụi rậm, khơi thông cống rãnh; giữ gìn nhà cửa, sân vườn luôn sạch sẽ, thoáng mát; loại bỏ các vật dụng có thể đọng nước quanh khu vực sinh sống.
Tiêm vắc xin SXH (nếu có điều kiện) để chủ động tạo miễn dịch cho bản thân. Và đặc biệt, ngay khi có dấu hiệu nghi ngờ mắc SXH như sốt cao, đau đầu, mệt mỏi, chảy máu chân răng, chảy máu cam hoặc xuất huyết dưới da… người dân cần nhanh chóng đến cơ sở y tế gần nhất để được khám và điều trị kịp thời, tránh nguy cơ biến chứng nguy hiểm.
Phòng chống SXH không thể thành công nếu chỉ ngành y tế nỗ lực. Chỉ khi người dân cùng hành động, chính quyền đồng lòng, cộng đồng chung tay, chúng ta mới có thể đẩy lùi dịch bệnh một cách hiệu quả.
Tôi kêu gọi mỗi hộ dân hãy là một “pháo đài chống dịch” – chủ động phòng bệnh ngay từ nhà mình để góp phần bảo vệ sức khỏe cho cả cộng đồng. Qua đây, thông điệp tôi muốn gửi gắm đến toàn thể người dân Đồng Nai là: “Không có lăng quăng – Không có sốt xuất huyết”; Và “Chủ động phòng bệnh – Bảo vệ sức khỏe gia đình và cộng đồng”.
Xin cảm ơn ThS.BS Lê Anh Tuấn!
Bích Ngọc (thực hiện)