Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về “Đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia” đóng vai trò hết sức quan trọng đối với mọi lĩnh vực, trong đó có ngành Y tế. Việc triển khai Nghị quyết 57 đối với ngành Y tế được kỳ vọng sẽ tạo ra những chuyển biến tích cực, toàn diện, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân và thúc đẩy nhanh tiến trình xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về y tế. Tại tỉnh Đồng Nai, ngành Y tế đã và đang tích cực triển khai các nội dung của Nghị quyết 57, tập trung ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến trong công tác quản lý, chẩn đoán, điều trị và dự phòng. Mục tiêu là xây dựng hệ thống y tế hiện đại, hiệu quả, thân thiện và ngày càng phục vụ người dân tốt hơn.
Bài 1: AI – “Trợ thủ” đắc lực của bác sĩ trong chẩn đoán hình ảnh
Trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành xu hướng nổi bật, được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực và mang lại hiệu quả tích cực, đặc biệt trong lĩnh vực y tế. Nhằm bắt kịp những tiến bộ công nghệ này, các cơ sở y tế trên địa bàn tỉnh đã ứng dụng AI trong chẩn đoán hình ảnh. Việc áp dụng AI không chỉ giúp phát hiện sớm các tổn thương mà còn hỗ trợ đội ngũ bác sĩ đưa ra quyết định nhanh chóng, chính xác và hiệu quả hơn trong quá trình điều trị cho bệnh nhân.
AI không chỉ là “trợ thủ” đắc lực của đội ngũ bác sĩ, mà còn được xác định là một trong những giải pháp trọng tâm nhằm nâng cao năng lực hệ thống y tế trong bối cảnh chuyển đổi số hiện nay.
Nâng cao độ chính xác trong chẩn đoán hình ảnh
Hiện nay, nhiều bệnh viện tại Việt Nam đang tích cực ứng dụng AI trong công tác khám, chữa bệnh. AI được triển khai trong nhiều hoạt động như kiểm soát gây mê, phân tích hình ảnh tế bào máu, chẩn đoán và sàng lọc bệnh, lập kế hoạch xạ trị nhằm tối ưu hóa quá trình điều trị cho bệnh nhân, cũng như trong quản lý dữ liệu y tế.
Đặc biệt, một số bệnh viện lớn như Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, Bệnh viện Trung ương Huế, Bệnh viện Phổi Trung ương và Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đã áp dụng AI trong lĩnh vực chẩn đoán hình ảnh, góp phần nâng cao độ chính xác và hiệu quả trong điều trị.
Tại Đồng Nai, nhiều cơ sở y tế đã chủ động ứng dụng AI trong hoạt động chuyên môn. Như Bệnh viện ĐKKV Long Khánh, Bệnh viện ĐK Đồng Nai, Bệnh viện ĐK Thống Nhất và Bệnh viện Đại học Y dược Shing Mark đã triển khai AI để hỗ trợ đọc phim X-quang, siêu âm tim và chụp cộng hưởng từ (MRI). Việc áp dụng công nghệ hiện đại này giúp nâng cao độ chính xác trong chẩn đoán, đồng thời rút ngắn thời gian xử lý kết quả, góp phần cải thiện chất lượng khám chữa bệnh.
Bệnh viện ĐKKV Long Khánh là đơn vị được Sở Y tế tỉnh Đồng Nai lựa chọn thí điểm ứng dụng trí tuệ nhân tạo AI trong chẩn đoán hình ảnh, nhờ vào hệ thống công nghệ thông tin khá hoàn chỉnh. Đồng thời, bệnh viện đã triển khai bệnh án điện tử, tạo thuận lợi cho việc liên thông và quản lý hình ảnh trên toàn hệ thống.
Cụ thể, từ tháng 4-2024, bệnh viện đã tích hợp AI vào hệ thống chẩn đoán hình ảnh RIS/PACS, bước đầu triển khai ở hai phân hệ: chụp X-quang ngực thẳng và hình ảnh xương khớp. Việc ứng dụng này giúp nâng cao độ chính xác, hỗ trợ bác sĩ trong việc phát hiện tổn thương sớm và ra quyết định điều trị hiệu quả hơn.
Theo ông Nguyễn Hữu Phi, Trưởng phòng Công nghệ thông tin, Bệnh viện ĐKKV Long Khánh sau hơn một năm triển khai thí điểm, AI đã mang lại nhiều lợi ích rõ rệt. Trước đây, khi chưa ứng dụng AI, bác sĩ sẽ trực tiếp đọc phim sau khi chụp và đưa ra chẩn đoán dựa trên kinh nghiệm chuyên môn.
Với sự hỗ trợ của AI, hệ thống sẽ hiển thị song song hai kết quả trên màn hình máy tính, giúp các bác sĩ Bệnh viện ĐKKV Long Khánh đối chiếu, phân tích đưa ra kết quả chính xác.
Tuy nhiên, hiện nay với sự hỗ trợ của AI, hệ thống sẽ hiển thị song song hai kết quả trên màn hình máy tính: một là ảnh chụp X-quang thông thường, hai là kết quả phân tích, gợi ý từ AI. Dựa trên kết quả này, bác sĩ có thể so sánh và đối chiếu giữa phân tích của AI và hình ảnh thực tế, đánh giá mức độ phù hợp của gợi ý từ AI, đồng thời xem xét các trường hợp AI chưa phát hiện. Cách tiếp cận này giúp bác sĩ tập trung hơn vào các dấu hiệu bất thường, xác định chính xác tổn thương (nếu có) trên phim chụp, giảm nguy cơ bỏ sót, từ đó nâng cao chất lượng chẩn đoán hình ảnh và hiệu quả điều trị.
“Hiện nay, trung bình mỗi ngày, bệnh viện thực hiện hơn 400 ca chụp X-quang, trong đó có khoảng 150 ca được tích hợp AI ở hai phân hệ chính là phổi và xương khớp. Tuy nhiên, AI chỉ đóng vai trò hỗ trợ, gợi ý cho bác sĩ, còn yếu tố quan trọng nhất vẫn là trình độ chuyên môn của bác sĩ để đánh giá và chẩn đoán chính xác các kết quả mà AI cung cấp” - ông Phi cho biết.
Nhằm đáp ứng nhu cầu khám, chữa bệnh về tim mạch, từ tháng 3-2025, Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai đã trang bị hệ thống máy siêu âm tim thế hệ mới tích hợp phần mềm AI – Philips Affiniti 70. Thiết bị này giúp các bác sĩ đánh giá nhanh chóng, chính xác các bệnh lý tim mạch, kể cả những tổn thương nhỏ khi chức năng tim chưa bị suy giảm.
Theo BS.CKI Trần Đức Toan – Khoa Nội tim mạch, Bệnh viện ĐK Đồng Nai, công nghệ mới cho phép quan sát rõ cấu trúc tim, phát hiện các bệnh lý van tim, suy tim, tim bẩm sinh và bệnh mạch vành. Máy còn hỗ trợ đo chức năng tâm thu, chức năng tâm trương của thất trái và thất phải. Nhờ khả năng tối ưu hóa hình ảnh và phân tích chức năng tim một cách nhanh chóng và chính xác, AI giúp bác sĩ nâng cao hiệu quả chẩn đoán và điều trị.
“Suy tim nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày của người bệnh, gây khó thở và thậm chí đe dọa tính mạng. Do đó, việc ứng dụng AI trong siêu âm tim không chỉ giúp rút ngắn thời gian thăm khám mà còn là giải pháp tiềm năng để phát hiện và can thiệp sớm, ngăn ngừa bệnh tiến triển và các biến chứng nghiêm trọng,” - bác sĩ Toan chia sẻ.
.jpg)
Bác sĩ Trần Đức Toan - khoa Nội tim mạch – Bệnh viện ĐK Đồng Nai siêu âm tim cho một bệnh nhân có tích hợp công nghệ AI.
Tương tự, AI có khả năng phân tích thông tin và hình ảnh từ nhiều nguồn khác nhau như điện tâm đồ, siêu âm tim, chụp cắt lớp vi tính (CT), chụp cộng hưởng từ (MRI), chụp cắt lớp phát xạ positron (PET)… giúp các bác sĩ có cái nhìn toàn diện hơn về tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Nhằm tận dụng tính năng ưu việt này, Bệnh viện Đại học Y dược Shing Mark đã triển khai ứng dụng phần mềm MRI AIR Recon DL và MR29.1 tích hợp AI trong tái tạo hình ảnh, hỗ trợ tầm soát nhiều bệnh lý phức tạp.
Công nghệ AIR Recon DL và MR 29.1 là những cải tiến nổi bật trong lĩnh vực chụp MRI do GE Healthcare phát triển, tập trung vào việc tăng tốc độ chụp và nâng cao chất lượng hình ảnh. AIR Recon DL sử dụng trí tuệ nhân tạo và kỹ thuật học sâu để tái tạo hình ảnh, giúp giảm thời gian chụp đồng thời cải thiện độ nét. Trong khi đó, MR 29.1 là phiên bản phần mềm mới giúp rút ngắn thời gian chuẩn bị bệnh nhân và thời gian hiệu chuẩn (calibration), góp phần tối ưu quy trình chẩn đoán.
.jpg)
Chuẩn bị chụp MRI có tích hợp công nghệ AI cho một bệnh nhân tại Bệnh viện Đại học Y dược Shing Mark.
BS.CKI Nguyễn Thị Xuân Thanh – Phó trưởng Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Thăm dò chức năng, Bệnh viện Đại học Y dược Shing Mark, cho biết ứng dụng AI trong chụp MRI đã giúp nâng cao chất lượng chẩn đoán hình ảnh với hình ảnh rõ nét hơn, tăng chất lượng lên đến 35%. Công nghệ này còn mở rộng khả năng chẩn đoán với nhiều ứng dụng như: 3D ASL, 3D Cube and FOCUS, Magic DWI, Cube STIR, MSDE, SnapShot SSFSE, 3D Ideal IQ…
Nhờ hình ảnh chất lượng cao và thời gian chụp nhanh cùng độ chính xác vượt trội, các bác sĩ có thể chẩn đoán bệnh nhanh chóng và chính xác hơn, giúp bệnh nhân được điều trị kịp thời, từ đó cải thiện hiệu quả điều trị.
Giảm tải, rút ngắn thời gian cho bác sĩ và người bệnh
Theo dự báo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), đến năm 2030, toàn cầu sẽ thiếu khoảng 18 triệu nhân viên y tế. Trong bối cảnh đó, việc ứng AI trong chẩn đoán hình ảnh không chỉ giúp nâng cao độ chính xác và khả năng phân tích dữ liệu nhanh chóng mà còn góp phần giảm tải công việc cho đội ngũ bác sĩ, đồng thời rút ngắn thời gian chờ đợi cho người bệnh.
Chia sẻ về việc ứng dụng AI, giúp giảm tải cho bác sĩ và rút ngắn thời gian khám chữa bệnh cho người bệnh, bác sĩ Trần Đức Toan cho biết, trước đây, thao tác siêu âm tim trên một số bệnh nhân, đặc biệt là những trường hợp nặng, rất khó khăn vì bệnh nhân không thể nằm yên lâu. Trung bình mỗi ngày, có khoảng 15-20 bệnh nhân cần thực hiện siêu âm tim. Tuy nhiên, với sự hỗ trợ của công nghệ AI, các bác sĩ đã thực hiện thao tác nhanh hơn, tiết kiệm khoảng 30% thời gian cho mỗi bệnh nhân so với trước đây. Đồng thời, nhờ độ chính xác cao của AI, việc chẩn đoán cũng trở nên nhanh chóng hơn, giúp bác sĩ kịp thời xây dựng phác đồ điều trị phù hợp với từng người bệnh.
Bệnh nhân T. H. K., (66 tuổi, ngụ phường Trảng Dài, TP. Biên Hoà) cho biết bà thường xuyên tái khám bệnh thiếu máu cơ tim đơn thuần mỗi tháng. Trước đây, mỗi lần siêu âm tim thường mất từ 15 đến 20 phút mới có kết quả, nhưng nay thời gian này đã được rút ngắn chỉ còn một nửa.
“Người lớn tuổi như tôi mỗi lần đi khám phải chờ gọi tên và chờ siêu âm lâu rất mệt, chưa kể còn phải làm nhiều thủ tục khác. Tuy nhiên, mấy tháng gần đây, khi đến khám, tôi không còn phải chờ lâu như trước nữa, nhờ công nghệ hiện đại đã giúp rút ngắn thời gian thăm khám” - bà K. chia sẻ.
Bác sĩ Nguyễn Thị Xuân Thanh chia sẻ: “Trước đây, việc chụp MRI cho khớp, sọ não và cột sống (bao gồm cổ, ngực, thắt lưng) tại Bệnh viện Đại học Y dược Shing Mark thường mất từ 20 đến 30 phút cho mỗi ca. Tuy nhiên, nhờ ứng dụng công nghệ Air Recon DL, thời gian chụp đã được rút ngắn chỉ còn từ 5 đến 7 phút mỗi người bệnh. Điều này giúp tiết kiệm thời gian đáng kể và mang lại cảm giác thoải mái hơn cho người bệnh trong quá trình chụp.”
Bên cạnh việc rút ngắn thời gian chụp, công nghệ Air Recon DL còn giúp giảm đáng kể tiếng ồn trong quá trình thực hiện MRI. Nhờ đó, người bệnh có thể trải qua quá trình chụp một cách thoải mái hơn, đồng thời đảm bảo việc chẩn đoán diễn ra nhanh chóng và chính xác. Đây là yếu tố quan trọng góp phần đưa ra phương hướng điều trị kịp thời và hiệu quả.
Thời gian gần đây, bà T.L.H., (50 tuổi, ngụ phường Long Bình, TP. Biên Hòa) thường xuyên bị đau nhức vùng cổ, lưng trên và vai. Lo lắng về sức khỏe, bà đã đến Bệnh viện Đại học Y dược Shing Mark để thăm khám. Bà không ngờ chỉ trong vòng 7 phút, các bác sĩ đã hoàn tất việc chụp MRI cột sống cổ và kết luận bà bị thoát vị đĩa đệm cổ. Khi được giải thích, bà mới biết thời gian chụp nhanh là nhờ ứng dụng công nghệ AI.
“Cứ nghĩ đến cảnh phải chờ đợi lâu khi đi khám và chụp phim bệnh viện, tôi rất ngại vì mất nhiều thời gian. Nghe báo đài nói nhiều về công nghệ này nhưng không ngờ nó lại mang lại lợi ích thiết thực đến vậy. Tôi rất vui và hài lòng” - bà H. chia sẻ.
BS.CKII Phan Văn Ở – Phó Giám đốc Bệnh viện ĐKKV Long Khánh cho biết, mỗi ngày bệnh viện thực hiện chụp hàng trăm phim X-quang, khiến các bác sĩ phải dành nhiều thời gian để đọc và phân tích kết quả. Việc ứng dụng AI trong chẩn đoán hình ảnh đã giúp giảm tải đáng kể sức lao động cho đội ngũ bác sĩ và kỹ thuật viên, đồng thời rút ngắn thời gian trả kết quả cho bệnh nhân, góp phần nâng cao hiệu quả trong công tác chẩn đoán và điều trị.
“Bệnh viện mong muốn trong thời gian tới sẽ tiếp tục tích hợp công nghệ AI vào các quy trình khám bệnh, quản lý bệnh nhân đến khám và xây dựng phác đồ điều trị, nhằm nâng cao hiệu quả chuyên môn và chất lượng phục vụ người bệnh” – bác sĩ Ở cho biết thêm.
Cùng quan điểm với bác sĩ Ở, BS.CKII Lê Thị Phương Trâm - Phó giám đốc Bệnh viện ĐK Đồng Nai cho biết, hiện AI đã bước đầu được ứng dụng hiệu quả trong lĩnh vực siêu âm tim tại bệnh viện. Trong thời gian tới, bệnh viện mong muốn tiếp tục mở rộng việc ứng dụng công nghệ AI vào nhiều khoa, phòng chuyên môn khác, nhằm tối ưu hóa quy trình khám chữa bệnh, nâng cao hiệu quả chuyên môn và giảm áp lực cho đội ngũ nhân viên y tế.
Chia sẻ về ứng dụng AI trong chẩn đoán hình ảnh, BS.CKII Lê Quang Trung - Giám đốc Sở Y tế cho biết, qua quá trình đánh giá, chúng tôi nhận thấy AI mang lại hiệu quả rất tích cực, không chỉ góp phần nâng cao chất lượng chẩn đoán và tăng độ chính xác mà còn giúp giảm tải công việc cho bác sĩ, đồng thời rút ngắn thời gian chờ đợi của người bệnh.
Hoàn Lê - Sao Mai
* Bài 2: Kiosk y tế thông minh: Thêm tiện ích, bớt thủ tục