Từ chỗ không có bác sĩ chuyên ngành thần kinh nhi và phải chuyển hầu hết ca chấn thương sọ não lên tuyến trên, Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai nay đã làm chủ nhiều kỹ thuật phẫu thuật phức tạp. Người đặt nền móng cho sự thay đổi này là BS Nguyễn Văn Toàn – bác sĩ trẻ dám dấn thân, nỗ lực học chuyên sâu để cứu sống những bệnh nhi nguy kịch ngay tại địa phương.
Dám nghĩ, dám làm
Năm 2011, sau khi tốt nghiệp bác sĩ đa khoa, BS Nguyễn Văn Toàn về công tác tại Khoa Ngoại chấn thương chỉnh hình - bỏng Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai. Thời điểm này, bệnh viện chưa có bác sĩ chuyên về phẫu thuật thần kinh trong khi bệnh nhi gặp chấn thương sọ não nhập viện khá nhiều. Hầu như ngày nào cũng có từ 1-2 ca nhưng đều phải chuyển lên các bệnh viện tuyến trên ở TP.HCM để điều trị. Việc bệnh nhân bị chấn thương sọ não phải chuyển lên bệnh viện tuyến trên làm mất đi giờ vàng trong điều trị, dẫn đến bệnh nhân phải sống thực vật, thậm chí tử vong. Các bệnh viện tuyến trên cũng rơi vào tình trạng quá tải.
BS.CKI Nguyễn Văn Toàn (đứng giữa) cùng ê kíp thực hiện một ca mổ chấn thương sọ não cho bệnh nhi.
Trước tình hình trên, BS Toàn đã quyết tâm thi và đậu lớp chuyên khoa I Ngoại thần kinh Trường đại học Y dược TP.HCM và học chuyên khoa sâu Ngoại thần kinh nhi tại Bệnh viện Nhi đồng 2 TP.HCM. Trong quá trình học nâng cao ở TP.HCM, BS Toàn thường xuyên chạy đi chạy về giữa TP.HCM và Đồng Nai để thực hiện các ca phẫu thuật chấn thương sọ não ở Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai. Có những khi đang nửa đêm, bệnh viện tiếp nhận ca cấp cứu, gọi điện thoại báo, BS Toàn cũng tức tốc chạy về.
Kết thúc các khóa học, BS Toàn trở về Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai triển khai điều trị các ca chấn thương, bệnh lý về thần kinh nhi khoa như: não úng thủy, thoát vị tủy màng tủy, thoát vị chẩm, thoát vị não màng não, tụ mủ dưới màng cứng.
Ca phẫu thuật đầu tiên BS Toàn thực hiện liên quan đến thần kinh nhi khoa là một ca máu tụ ngoài màng cứng. Đây là bệnh lý thường gặp và để lại hậu quả nặng nề đối với bệnh nhân. Ca phẫu thuật không quá khó nhưng đòi hỏi phải thực hiện kịp thời. Bên cạnh đó, công tác tổ chức mổ phải khẩn trương, nhịp nhàng, hồi sức trước mổ, sau mổ, gây mê phải đảm bảo.
Nói về nguyên nhân lựa chọn chuyên ngành Ngoại khoa nhi, BS Toàn bộc bạch: “Trong thời gian học đại học, tôi đã có niềm đam mê đặc biệt với ngoại khoa. Tôi thường đi theo các thầy để được phụ mổ ngoài giờ trực theo phân công của trường. Lĩnh vực phẫu thuật mang lại rất nhiều điều thú vị và cảm xúc đặc biệt cho bác sĩ. Bởi kết quả điều trị thấy rõ trước và sau khi phẫu thuật. Điều đó thôi thúc bác sĩ ngoại khoa không ngừng cố gắng, nỗ lực để thực hiện được nhiều ca mổ tốt hơn”.
Nhiều ca bệnh được cứu sống kịp thời
Nhờ ứng dụng thành công các kỹ thuật phẫu thuật bệnh lý thần kinh, từ ca đầu tiên, đến nay BS Toàn đã thực hiện được hàng trăm ca chấn thương sọ não do tai nạn cũng như các bệnh lý thần kinh nhi khoa. Hầu hết các ca phẫu thuật do BS Toàn thực hiện đều có kết quả tốt.
Bác sĩ Nguyễn Văn Toàn thăm khám và kiểm tra vết khâu vùng đầu cho bệnh nhi sau một tuần phẫu thuật chấn thương sọ não.
Bác sĩ Toàn ấn tượng nhất là ca mổ cứu sống bé N.T.H., (6 tuổi, ngụ tại phường Trảng Dài – TP. Biên Hòa) vào cuối tháng 7-2023. Bé H. bị chấn thương sọ não nguy kịch do tai nạn giao thông, nhập viện trong tình trạng hôn mê sâu, trầy xước chân tay, sưng nề đầu, mặt.
“Ca này rất nặng, kết quả chụp CT cho thấy, bệnh nhân bị xuất huyết dưới màng cứng thái dương phải, đẩy lệch não qua trái, đe doạ nghiêm trọng tính mạng. Chúng tôi đã thực hiện ca phẫu thuật trong vòng 2,5 giờ đồng hồ, tiến hành mở nắp sọ vùng thái dương phải, gửi nắp sọ đến ngân hàng mô tại TP.HCM để nuôi. Đồng thời, tiến hành cầm máu vùng não dập, vá chùng màng cứng cho bệnh nhi”- BS Toàn kể lại.
Sau một ngày phẫu thuật và được hồi sức thở máy, bệnh nhi đã tỉnh lại. Hai tuần sau, trẻ tỉnh táo, chưa ghi nhận di chứng não. Ba tháng sau, các bác sĩ đã tiến hành phẫu thuật ghép lại mảnh xương sọ đã gửi trước đó cho bệnh nhân.
Một trường hợp khác là bệnh nhân T.T.T.H., (15 tuổi, ngụ Tân Phú) được đưa đến Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai sau khi đi xe đạp điện bị té ngã. Sau khi té, bệnh nhân đau đầu, nôn ói và dần rơi vào hôn mê. Kết quả thăm khám, chụp CT cho thấy bệnh nhân bị một khối máu tụ ngoài màng cứng trên đỉnh đầu phải kèm xuất huyết não thái dương trái. Bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật cấp cứu khẩn.
Trong hơn 2 giờ đồng hồ, ê-kíp phẫu thuật gồm 3 bác sĩ, trong đó BS.CKI Nguyễn Văn Toàn là phẫu thuật viên chính đã tiến hành khoan cưa sọ, lấy máu tụ, cầm máu, khâu treo màng cứng cho bệnh nhân. 10 ngày sau ca phẫu thuật, bệnh nhân bình phục tốt và được xuất viện vài ngày sau đó.
Bằng việc nâng cao tay nghề, BS Toàn đã thực hiện được các kỹ thuật trong phẫu thuật sọ não như: phẫu thuật lấy máu tụ trong sọ, ngoài màng cứng, dưới màng cứng, trong não; phẫu thuật lấy máu tụ ngoài màng cứng trên lều tiểu não; phẫu thuật vết thương sọ não hở, xuất huyết não và một số bệnh lý thần kinh khác như não úng thủy, thoát vị tủy màng tủy, thoát vị não màng não, tụ mủ dưới màng cúng, áp xe não…
Bác sĩ Toàn cũng cho biết, đặc thù phẫu thuật thần kinh đòi hỏi trực cấp cứu thường xuyên, làm việc xuyên đêm, yêu cầu sức khỏe, bản lĩnh và sự nhiệt huyết rất lớn.
“Phẫu thuật thần kinh là một chuyên ngành “kén bác sĩ”, đồng thời bác sĩ cũng “kén chọn” vì áp lực đặc thù. Do chế độ đãi ngộ còn thấp trong khi trách nhiệm lại lớn, nên không nhiều bác sĩ lựa chọn lĩnh vực này” - bác sĩ Toàn chia sẻ.
BS.CKII Phạm Văn Khương, Trưởng khoa Khoa Chấn thương chỉnh hình – Bỏng cho hay, bác sĩ Toàn là người đứng mổ chính trong các ca phẫu thuật chấn thương sọ não cũng như các bệnh lý thần kinh nhi khoa. Với tay nghề vững vàng, BS Toàn đã ứng dụng thành công nhiều kỹ thuật chuyên sâu để cứu chữa cho bệnh nhi. Đặc biệt, nhiều trường hợp chấn thương sọ não nặng do tai nạn được xử trí ngay trong “thời gian vàng”, giúp tỷ lệ hồi phục cao và hạn chế tối đa di chứng. Nhờ đó, bệnh nhân không còn phải chuyển lên tuyến trên như trước đây, góp phần nâng cao chất lượng điều trị tại địa phương.
Gia Nhi