Bệnh viêm gan A chủ yếu lây qua đường tiêu hóa, ít khi lây qua đường máu, vì có rất ít virus viêm gan A tồn tại trong máu. Nguy cơ nhiễm viêm gan A có liên quan mật thiết với vấn đề vệ sinh kém, sinh hoạt trong môi trường ô nhiễm. Vì vậy mùa hè cảnh giác với căn bệnh này.
Viêm gan là tình trạng tổn thương tại gan, đặc trưng bởi sự hiện diện của các tế bào bị viêm trong mô gan. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, viêm gan có thể chuyển từ cấp tính sang thành mạn tính và có thể tiến triển thành xơ gan, suy gan, ung thư gan.
Đường lây truyền phổ biến của viêm gan A
Viêm gan A lây truyền từ người sang người qua đường phân - miệng, tức là nuốt phải thứ đã bị nhiễm phân của người bệnh, đây được xem là đường truyền phổ biến nhất. Có thể nhiễm virus khi tiếp xúc ăn uống với người nhiễm bệnh, uống nước nhiễm bẩn, ăn sống các loại động vật có vỏ (sò, cua, tôm…) từ nguồn nước bị nhiễm nước thải hoặc tiếp xúc gần với người bị nhiễm bệnh – cho dù người đó không có triệu chứng. Trên thực tế bệnh lây lan mạnh hơn trước khi các triệu chứng của bệnh viêm gan A xuất hiện.
Một số nguyên nhân làm tăng nguy cơ nhiễm viêm gan A như:
• Ăn thức ăn, nước uống không vệ sinh, có mang virus viêm gan A.
• Ăn chung thức ăn, sử dụng chung đồ sinh hoạt cá nhân (vật dụng ăn uống, khăn mặt, khăn tắm, bàn chải đánh răng, xô, chậu…) với người mắc bệnh viêm gan A.
• Thường xuyên đi du lịch hoặc lưu trú ở khu vực có tỷ lệ lưu hành virus viêm gan A cao.
• Tiếp xúc gần với người nhiễm, kể cả khi người đó không có dấu hiệu hay triệu chứng.
• Viêm gan A cũng có thể cũng lây lan qua đường tình dục nếu tiếp xúc với vùng hậu môn của bất kỳ ai bị bệnh.
• Được truyền máu với máu có chứa virus (hiếm gặp).
Bệnh viêm gan A chủ yếu lây qua đường tiêu hóa.
Triệu chứng của viêm gan A
Các triệu chứng của bệnh thường xuất hiện đột ngột sau khoảng thời gian từ 2 đến 4 tuần kể từ khi nhiễm virus. Các triệu chứng có thể bao gồm:
Mệt mỏi: Sự suy giảm chức năng gan dẫn đến khả năng loại bỏ chất độc kém, gây ra tình trạng uể oải và mệt mỏi kéo dài, cùng với sự dễ cáu gắt.
Rối loạn tiêu hóa: Nhiễm trùng gan có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ tiêu hóa, gây ra các triệu chứng như buồn nôn, nôn, chán ăn, cảm giác đau hoặc khó chịu ở vùng bụng trên bên phải.
Sốt nhẹ: Một trong những triệu chứng tiềm ẩn của nhiễm virus viêm gan A là sốt kéo dài.
Vàng da, vàng mắt: Đây là triệu chứng đặc trưng cho tình trạng suy giảm chức năng gan. Mức độ vàng da và vàng mắt có thể thay đổi tùy thuộc vào mức độ tổn thương gan cũng như tình trạng tắc mật, có thể kèm theo ngứa.
Thay đổi màu sắc nước tiểu và phân: Tăng nồng độ bilirubin trong máu có thể dẫn đến nước tiểu có màu vàng đậm và phân có màu nhạt hoặc xám xỉn.
Đau cơ và khớp: Triệu chứng này mặc dù hiếm gặp (chỉ chiếm khoảng 10% trường hợp) nhưng khi xuất hiện thì thường báo tín hiệu sự tiến triển nặng của bệnh.
Không phải tất cả những người nhiễm virus viêm gan A đều có triệu chứng rõ ràng. Người lớn có biểu hiện rõ rệt hơn so với trẻ em. Cụ thể chỉ khoảng 10% trẻ dưới 6 tuổi nhiễm virus có triệu chứng vàng da và ở trẻ lớn và người lớn có thể lên tới hơn 70%.
Viêm gan A thường không gây tổn thương gan lâu dài và không chuyển thành viêm gan mạn tính. Phần lớn người bệnh sẽ hồi phục hoàn toàn sau khoảng 1 - 2 tháng điều trị và virus không còn tồn tại trong cơ thể sau khi khỏi bệnh. Tuy nhiên ở người cao tuổi hoặc có bệnh lý nền như tiểu đường, thiếu máu, hoặc suy tim thì bệnh có thể tiến triển nặng hơn và kéo dài thời gian hồi phục.
Trong một số trường hợp hiếm thì viêm gan A có thể dẫn đến suy gan cấp tính, đặc biệt ở người lớn tuổi và những người có tiền sử bệnh gan. Khi xảy ra suy gan cấp thì người bệnh cần nhập viện ngay, cũng có một số trường hợp nghiêm trọng cần đến ghép gan.
Lưu ý: Hiện nay viêm gan A chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu. Thay vào đó phác đồ điều trị chủ yếu vẫn là đảm bảo đầy đủ dinh dưỡng và tránh tổn thương gan vĩnh viễn. Viêm gan A có thể được ngăn ngừa bằng cách vệ sinh cá nhân tốt và vệ sinh môi trường.
Đặc biệt viêm gan A hoàn toàn có thể phòng ngừa bằng vắc xin, cần được tiêm vắc xin viêm gan A, vì chủng ngừa rất an toàn và hiệu quả. Tiêm đủ liều sẽ bảo vệ cơ thể chống lại virus.
Nguồn: Sức khỏe và Đời sống