Ngày qua ngày, tại Trung tâm Công tác xã hội và Quỹ Bảo trợ trẻ em tỉnh Đồng Nai, có những con người lặng lẽ chăm sóc, nuôi dưỡng những phận đời kém may mắn. Không ồn ào, không phô trương, công việc của họ gắn liền với bữa ăn, giấc ngủ, với ánh mắt vô định của trẻ khuyết tật, người già neo đơn, bệnh nhân tâm thần… Họ là những “người gieo yêu thương trong thầm lặng”.
Đồng hành cùng trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt
Tốt nghiệp Đại học Sư phạm Hà Nội, chị Vũ Thị Minh Hồng (quê Nghệ An) vào Đồng Nai lập nghiệp. Cơ duyên đến với nghề chăm sóc những đứa trẻ đặc biệt (trẻ em khuyết tật và mồ côi) bắt đầu khi con trai đầu lòng của chị không may mắc bệnh chậm phát triển trí tuệ và vận động. Gia đình chị đưa bé đến gửi tại Trung tâm nuôi dạy trẻ khuyết tật (TP. Biên Hòa cũ). Biết chị Hồng từng được đào tạo ngành sư phạm, lãnh đạo trung tâm đã ngỏ lời mời chị vào làm việc. “Không do dự, tôi nhận lời ngay, bởi tôi hiểu những khó khăn của trẻ khuyết tật và gia đình các em, nên muốn san sẻ bằng chính khả năng và tình thương của mình" - chị Hồng chia sẻ.
Chị Vũ Thị Minh Hồng hướng dẫn bài tập về nhà cho các bé lớp 3.
Trong mỗi ca trực, công việc của chị không chỉ là thay tã, cho trẻ ăn uống, mà còn dỗ dành, vỗ về những ánh mắt vô hồn, những cơ thể co quắp không thể biểu đạt cảm xúc, hay những cơn đau khiến các em chỉ biết ú ớ trong im lặng. “Có cùng một nỗi lòng nên tôi luôn cố gắng chăm chút cho các con như chính con mình. Khi các con không nói được mong muốn hay không thể khóc vì đau… nhìn những ánh mắt vô định ấy, tôi thật sự đau lòng” - chị Hồng nghẹn ngào.
Sau 8 năm gắn bó với công việc chăm sóc trẻ khuyết tật, chị Vũ Thị Minh Hồng bước sang một hành trình mới khi các trung tâm bảo trợ xã hội tại Đồng Nai được sáp nhập, thành lập Trung tâm Công tác xã hội tỉnh. Từ đây, chị được điều chuyển về Phòng Chăm sóc, Giáo dục và Hòa nhập – nơi tiếp nhận, nuôi dưỡng trẻ bình thường ở nhiều độ tuổi, từ sơ sinh đến vị thành niên.
Nhờ kinh nghiệm và năng lực chuyên môn tích lũy, chị Hồng được giao phụ trách nhóm trẻ từ cấp tiểu học đến trung học phổ thông. Không còn những ca trực thay tã hay bón sữa, công việc mới đặt ra thử thách khác: giáo dục, định hướng và đồng hành cùng các em trong giai đoạn quan trọng hình thành nhân cách.
“Ở đây, tôi vừa là mẹ, vừa là cô, vừa là bạn của các con – đặc biệt là các em tuổi dậy thì. Với các em cấp 2, cấp 3, công việc không còn chỉ là chăm sóc thể chất, mà quan trọng hơn là giúp giúp các con định hướng nhân cách, lối sống, để thành người có ích cho xã hội. Đây là giai đoạn các con có nhiều biến đổi tâm sinh lý, dễ tổn thương và dễ bị tác động từ môi trường xung quanh. Các con rất cần sự kiên nhẫn, uốn nắn bằng tình thương và sự cảm thông, chứ không thể áp đặt hay la mắng. Đó mới là cách giúp các con từng bước hòa nhập cộng đồng một cách vững vàng” – chị Hồng cho hay.
Suốt 20 năm gắn bó với công việc, chị đã trải qua không ít những lúc mệt mỏi, nặng lòng, nhưng cũng đong đầy niềm vui. Với chị, hạnh phúc giản dị là nhìn thấy các con trưởng thành từng ngày, tiến bộ trong học tập, biết hòa nhập cùng bạn bè và biết quan tâm, giúp đỡ các em nhỏ trong phòng.
Trở về gieo yêu thương nơi đã cưu mang mình
Không may mắn như bạn bè đồng trang lứa, anh Hoàng Văn Đức mồ côi cha mẹ từ nhỏ. Tuổi thơ của anh gắn liền với Trung tâm Huấn nghệ Cô nhi Biên Hòa – nơi từng là mái nhà chung của nhiều trẻ em cơ nhỡ trước khi sáp nhập thành Trung tâm Công tác xã hội và Quỹ Bảo trợ trẻ em tỉnh Đồng Nai. Được nuôi dưỡng, dạy dỗ trong tình thương của những người xa lạ nhưng đầy lòng nhân ái, anh Đức dần trưởng thành, được học văn hóa, học nghề và lựa chọn quay trở lại nơi từng nuôi nấng mình, lần này với vai trò là người chăm sóc. Dù có cơ hội tìm kiếm công việc ngoài xã hội với thu nhập cao hơn, anh vẫn quyết định gắn bó với trung tâm. “Tôi muốn làm điều gì đó cho nơi đã cưu mang mình. Đây là nhà, là nơi tôi thuộc về” - anh Đức chia sẻ.
Anh Hoàng Văn Đức xoa bóp tay cho các cụ.
Thời gian đầu, anh làm công việc cấp dưỡng, mỗi ngày đảm nhận nấu ba bữa chính cho hơn 70 người với đa dạng khẩu phần: cơm, cháo, thức ăn đặc biệt… Tỉ mỉ, tận tụy và không ngại vất vả, anh luôn cố gắng để mỗi bữa ăn không chỉ đủ dinh dưỡng mà còn mang lại cảm giác ấm áp như bữa cơm gia đình.
Làm việc tại khu chăm sóc người khuyết tật và bệnh tâm thần, nơi được xem là “tuyến đầu” vất vả nhất trong trung tâm, anh Hoàng Văn Đức và các đồng nghiệp không ít lần đối mặt với những tình huống nguy hiểm, cả về thể chất lẫn tinh thần.
“Khi các đối tượng lên cơn kích động, tự hành hạ bản thân, mỗi nhân viên chăm sóc phải biết cách xử lý kịp thời để bảo vệ chính mình và bảo vệ họ. Khi đó, mình và đồng nghiệp thường phải phối hợp với bộ phận y tế để can thiệp bằng thuốc, hoặc liên hệ với Bệnh viện Tâm thần Trung ương 2 để chuyển gửi đối tượng điều trị. Sau mỗi đợt điều trị, khi bệnh nhân ổn định trở lại, họ tiếp tục được đón về trung tâm” – anh Đức chia sẻ.
Tuy nhiên, không phải lúc nào công việc cũng diễn ra suôn sẻ. “Không chỉ hành hạ bản thân, một số đối tượng còn có thể gây nguy hiểm cho người chăm sóc. Có lần đang đút cháo, có người bất ngờ xô mình ngã, hay có lúc đang chia đồ ăn cũng từng bị đánh bất ngờ. Có những ca trực đêm phải thức trắng để theo dõi người bệnh đang sốt cao, mê sảng” - anh Đức kể lại.
Dẫu vậy, chưa bao giờ anh nghĩ đến chuyện rời bỏ công việc này. “Ngoài kia vẫn có cơ hội tốt hơn cho mình, nhưng mình chọn ở lại. Vì tâm nguyện của mình là gieo lại những yêu thương mà mình đã nhận từ khi còn đỏ hỏn” – anh Đức xúc động nói.
Những người như chị Hồng, anh Đức và hơn 100 nhân viên xã hội đang ngày đêm âm thầm chăm sóc những mảnh đời không may mắn đang nương tựa tại Trung tâm Công tác xã hội và Quỹ bảo trợ trẻ em tỉnh. Dù họ đến với mục đích gì thì họ vẫn là những nhân viên công tác xã hội dành trọn thanh xuân và nhiệt huyết để chăm sóc, lắng nghe, và đồng hành cùng người già, trẻ em khuyết tật, và những số phận bất hạnh. Đó không chỉ là công việc, mà còn là hành trình của trái tim, của sự sẻ chia và lòng nhân ái vô bờ bến.
Mai Liên