Tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp là những rủi ro không mong muốn mà người lao động có thể gặp phải trong quá trình lao động.
Tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe người lao động, làm suy giảm sức khỏe người lao động, thậm chí gây tàn tật, tử vong. Bên cạnh đó, các đơn vị sử dụng lao động, chủ doanh nghiệp có người bị tai nạn lao động cũng phải chịu trách nhiệm đối với các chi phí y tế, bồi thường, trợ cấp cho người bị tai nạn lao động, chưa kể đến uy tín của doanh nghiệp bị ảnh hưởng, các hoạt động sản xuất cũng bị gián đoạn.
Nguyên nhân xảy ra tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp
Theo thông tin từ Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, năm 2024 trên toàn quốc đã xảy ra 8.286 vụ tai nạn lao động, làm 8.472 người bị nạn. Trong đó, số vụ tai nạn lao động chết người là 675 vụ, số người chết vì tai nạn lao động là 727 người, số người bị thương nặng là 1.690 người. Những lĩnh vực sản xuất kinh doanh xảy ra nhiều tai nạn lao động chết người gồm có: khai thác mỏ và khai thác khoáng sản, xây dựng, sản xuất vật liệu xây dựng, cơ khí – luyện kim, dịch vụ, dệt may – da giầy. Các yếu tố chấn thương chủ yếu làm chết người nhiều nhất là tai nạn giao thông, đổ sập, ngã từ trên cao, vật văng bắn, va đập và điện giật.
Trên địa bàn tỉnh Đồng Nai, trong năm 2024 cũng xảy ra một số vụ tai nạn lao động thương tâm, điển hình như vụ tai nạn lao động nghiêm trọng do nổ lò hơi xảy ra tại Công ty TNHH Sản xuất và thương mại gỗ Bình Minh (xã Thiện Tân, huyện Vĩnh Cửu) hồi tháng 5/2024 làm 6 người chết, 5 người bị thương.
Nguyên nhân xảy ra tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp rất đa dạng. Có thể xuất phát từ người sử dụng lao động, với các lỗi phổ biến như tổ chức lao động và điều kiện lao động, thiết bị không đảm bảo an toàn lao động; người sử dụng lao động không huấn luyện an toàn lao động hoặc huấn luyện chưa đầy đủ cho người lao động; không xây dựng quy trình, biện pháp làm việc an toàn.
CDC Đồng Nai khám phát hiện và khám định kỳ bệnh nghề nghiệp cho người lao động trên địa bàn tỉnh.
Nguyên nhân cũng có thể xuất phát từ người lao động với các lỗi như vi phạm quy trình, quy chuẩn an toàn lao động; không sử dụng phương tiện bảo vệ cá nhân và thiết bị an toàn được trang bị.
Dù xuất phát từ nguyên nhân nào thì tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp cũng gây ảnh hưởng tới sức khỏe, tính mạng của người lao động. Do đó, thực hiện tốt các biện pháp phòng ngừa tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp chính là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe, tính mạng của người lao động.
Các biện pháp phòng ngừa tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp
Để phòng ngừa tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp cho người lao động thì người lao động cũng như người sử dụng lao động cần thực hiện tốt các biện pháp sau:
Kiểm định các loại máy, thiết bị, vật tư có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động trước khi đưa vào sử dụng và kiểm định định kỳ trong quá trình sử dụng bởi tổ chức hoạt động kiểm định kỹ thuật an toàn lao động. Việc đảm bảo an toàn hoạt động của các loại máy, thiết bị vật tư không chỉ đảm bảo tính mạng, sức khỏe cho chính người lao động mà còn đảm bảo môi trường lao động an toàn, đặc biệt là các công trình xây dựng ở trên cao hoặc dưới lòng đất.
Người sử dụng lao động, hàng năm, đều phải xây dựng kế hoạch, biện pháp an toàn lao động, vệ sinh lao động và cải thiện điều kiện lao động cùng thời gian xây dựng kế hoạch sản xuất, kinh doanh. Điều này giúp nâng cao ý thức cảnh giác của người sử dụng lao động và người lao động trong việc phòng tránh tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp.
Đồng thời, người sử dụng lao động phải có trách nhiệm tổ chức huấn luyện về an toàn lao động, vệ sinh lao động cho người lao động, người học nghề, tập nghề khi tuyển dụng và sắp xếp lao động; tổ chức thời giờ làm việc và nghỉ ngơi, phân công lao động hợp lý; máy móc, thiết bị phải phù hợp với sinh lý của người lao động không để người lao động phải làm việc trong tư thế gò bó hoặc quá căng thẳng. Thực hiện quan trắc môi trường lao động đầy đủ, trung thực và có các giải pháp kiểm soát hạn chế các yếu tố nguy hiểm và có hại.
Ngoài ra, người sử dụng lao động phải thông tin đầy đủ về tình hình tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, các yếu tố nguy hiểm, có hại và các biện pháp bảo đảm an toàn lao động, vệ sinh lao động tại nơi làm việc cho người lao động.
Người lao động làm công việc có yếu tố nguy hiểm, độc hại được người sử dụng lao động trang bị đầy đủ phương tiện bảo vệ cá nhân đạt tiêu chuẩn chất lượng và phải sử dụng trong quá trình làm việc. Ví dụ như các phương tiện bảo vệ đầu (mũ, bao tóc,…), bảo vệ tai (nút tai, bịt tai,…)…
Cuối cùng, người sử dụng lao động phải tổ chức khám sức khỏe khi tuyển dụng người lao động nhằm bố trí công việc phù hợp theo tiêu chuẩn sức khỏe ngành nghề; tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho người lao động; khám phát hiện và khám định kỳ bệnh nghề nghiệp cho người lao động; tổ chức sơ cứu, cấp cứu, phục hồi chức nắng cho người lao động bị tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp.
BS. Hồ Thị Hồng
CDC Đồng Nai