Hút thuốc lá là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm như: hô hấp, tiêu hóa, hệ thần kinh, tim mạch, ảnh hưởng đến phụ nữ mang thai và thai nhi… Để phòng chống tác hại thuốc lá hiệu quả, cần có sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, các ngành, các cấp, các tổ chức và sự đồng lòng của toàn dân.
Gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm
Cụ ông Lê Văn Út (71 tuổi, ngụ phường Bửu Long, TP. Biên Hòa) hút thuốc lá mấy chục năm nay, thêm vào đó là làm việc trong môi trường nhiều khói bụi dẫn đến bị phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD). Cụ Út cho hay, cụ bị bệnh đến nay đã hơn 4 năm. Cứ mỗi lần lên cơn hen không cắt được và gây khó thở, cụ lại vào Bệnh viện ĐK Đồng Nai điều trị. Riêng từ đầu năm 2025 đến nay, cụ phải nhập viện điều trị 7 lần. “Tôi không thể ngờ rằng hút thuốc lá lại gây tác hại như thế này. Cứ mỗi lần vào đây, bệnh nhẹ thì 4-5 ngày được ra viện, còn bệnh nặng thì 7-8 ngày. Không có người thân chăm sóc đôi lúc tôi thấy tủi thân” – cụ Út nói.
Còn trường hợp ông Bùi Văn Sơn (68 tuổi, ngụ xã Bình Lợi, H. Vĩnh Cửu) cũng bị COPD đã hơn 7 năm nay, ông có tiền sử hút thuốc lá từ nhỏ cho tới khi phát hiện bệnh. Ông Sơn cho biết, cứ mỗi lần lên cơn hen gây khó thở, ông sử dụng máy xông và thở ô xy nhưng bệnh không cải thiện nên phải vào bệnh viện điều trị. Mỗi lần vào đây điều trị ông phải tự mình chăm sóc, vì con cái bận đi làm.
BS Thái Bá Thủy thăm khám cho cụ ông Lê Văn Út tại Khoa Hô hấp Bệnh viện ĐK Đồng Nai.
BS.CKI Thái Bá Thủy, Khoa Hô hấp Bệnh viện ĐK Đồng Nai cho biết, trường hợp cụ Út là hậu quả điển hình của việc hút thuốc lá kéo dài. Ngoài bệnh COPD thì phổi cũng bị tổn thương, xơ hóa rất nhiều nên cụ phải vào bệnh viện điều trị thường xuyên.
“Hút thuốc lá không chỉ ảnh hưởng các bệnh liên quan đến đường hô hấp (viêm mũi, viêm họng, viêm xoang, viêm tai giữa, COPD, viêm phổi), còn tác động lên toàn bộ cơ quan khác như: tiêu hóa, hệ thần kinh, tim mạch… Ngoài ra, còn ảnh hưởng đến phụ nữ mang thai, thai nhi chậm phát triển, sinh non hay hư thai” – BS Thủy nói.
Thuốc lá hiện vẫn là một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với sức khoẻ cộng đồng. Thống kê của WHO cho thấy, mỗi năm có hơn 8 triệu người tử vong do các bệnh liên quan đến thuốc lá – trong đó có khoảng 1,3 triệu ca là nạn nhân của hút thuốc lá thụ động. Ở Việt Nam, tổn thất do thuốc lá gây ra là khoảng 108.000 tỷ đồng/năm, tương đương 1,14% GDP quốc gia. Con số này gấp 5 lần khoản thu từ thuế thuốc lá mang lại cho ngân sách nhà nước.
Nói không với thuốc lá tại trường học và bệnh viện
Trung bình mỗi ngày Bệnh viện ĐKKV Long Khánh tiếp nhận khoảng 2.000 lượt bệnh nhân đến khám ngoại trú, khoảng 100 bệnh nhân điều trị nội trú. Để không còn tình trạng hút thuốc lá trong khuôn viên bệnh viện, thời gian qua những quy định liên quan đến Luật phòng chống thuốc lá luôn được bệnh viện quán triệt từ nhân viên y tế, đến bệnh nhân và người nhà bệnh nhân.
BS.CKII Nguyễn Quốc Thành - Trưởng khoa Nội thần kinh, Bệnh viện ĐKKV Long Khánh cho biết, để phát huy hiệu quả lâu dài và bền vững, bệnh viện đã tăng cường công tác truyền thông nâng cao nhận thức cho y, bác sĩ và bệnh nhân về tác hại thuốc lá. Lồng ghép nội dung tuyên truyền về tác hại thuốc lá vào các buổi chào cờ, giao ban toàn bệnh viện, trong các hoạt động văn hóa,văn nghệ, thể thao. Tuyên truyền trong các buổi sinh hoạt hội đồng người bệnh. Trong quá trình khám, chữa bệnh đội ngũ y, bác sĩ thường xuyên tuyên truyền, khuyến cáo trực tiếp với bệnh nhân và người nhà bệnh nhân về tác hại thuốc lá.
Vận động bệnh nhân mắc các bệnh lý về hô hấp, tim mạch, hen suyễn từ bỏ hút thuốc lá…
BS.CKII Nguyễn Quốc Thành - Trưởng khoa Nội thần kinh, Bệnh viện ĐKKV Long Khánh chia sẻ công tác phòng chống tác hại thuốc lá của bệnh viện tại Lễ mít tinh hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá 31-5 và Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá 25-31/5.
“Nhờ sự quyết tâm, nỗ lực của tập thể bệnh viện, công tác phòng chống tác hại thuốc lá đã đạt nhiều kết quả tích cực. 100% viên chức, người lao động của bệnh viện không hút thuốc lá tại bệnh viện, không còn tình trạng bệnh nhân, người nhà bệnh nhân hút thuốc lá tại bệnh viện” – BS Thành nói.
Còn tại Trường Cao đẳng Y tế Đồng Nai, nhà trường và các em sinh viên luôn ý thức và mong muốn giữ gìn môi trường trong lành, không khói thuốc. Trong suốt những năm qua thầy trò của trường đã có những nỗ lực rất lớn trong việc xây dựng môi trường học đường không khói thuốc. Đội ngũ cán bộ, giảng viên nhà trường đã nghiêm túc, tích cực thực hiện.
Cô Nguyễn Thị Thu Hiền, Phó hiệu trưởng Trường Cao đẳng Y tế Đồng Nai cho hay, đến nay chúng tôi dám khẳng định rằng gần như 100% cán bộ, giảng viên và viên chức của nhà trường không hút thuốc trong trường học cũng như ở ngoài. Đây không chỉ là quy định, mà còn là sự gương mẫu để học sinh, sinh viên noi theo. Nhà trường thường xuyên tuyên truyền, giáo dục sinh viên nhận thức rõ ràng về tác hại của thuốc lá. Các trường hợp sinh viên vi phạm hút thuốc trong khuôn viên trường đều bị xử lý, kỷ luật nghiêm túc.
“Xây dựng một trường học không khói thuốc là yếu tố góp phần tạo nên nếp sống văn minh, lịch sự, giúp chúng ta giữ gìn sức khỏe tốt, duy trì lối sống lành mạnh, tránh được bệnh tật. Hạn chế được các nguy cơ cháy nổ do việc hút thuốc, tàn thuốc gây ra, giảm bớt được những chi phí cho vệ sinh môi trường và nhiều lợi ích khác” – cô Hiền cho biết thêm.
Tại lễ mít tinh hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá 31-5 và Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá 25-31/5 vừa qua, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Sơn Hùng nhấn mạnh, để phòng chống tác hại thuốc lá hiệu quả, cần phải huy động sức mạnh của hệ thống chính trị, các ngành, các cấp, các tổ chức và người dân. Nâng cao nhận thức của các tầng lớp nhân dân về tác hại thuốc lá đối với sức khoẻ và tổn thất về kinh tế, ý nghĩa của việc thực hiện môi trường không khói thuốc lá để biến thành hành động của từng người dân, từng cơ quan đơn vị.
Sao Mai