Nhằm nâng cao chất lượng dân số trên địa bàn, thời gian qua, Trung tâm Y tế H. Định Quán đã triển khai nhiều hoạt động truyền thông đa dạng, thiết thực, phù hợp với đặc thù từng khu vực dân cư. Qua đó, không chỉ góp phần nâng cao nhận thức của người dân về chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình (CSSK-KHHGĐ), mà còn thay đổi hành vi, thúc đẩy cộng đồng tích cực tham gia vào các hoạt động dân số.
Nhiều hình thức truyền thông gần dân, sát thực tế
Theo báo cáo từ trung tâm, tính đến quý I/2025, tổng dân số trên địa bàn huyện Định Quán khoảng 220 ngàn người, trong đó dân tộc thiểu số chiếm 26%. Để nâng cao chất lượng dân số, trung tâm đã triển khai đồng bộ nhiều hoạt động thiết thực.
Bà Vũ Thị Thu Hà - Phụ trách khoa Dân số, sức khoẻ sinh sản và truyền thông giáo dục sức khoẻ, Trung tâm Y tế H. Định Quán cho biết, ngoài việc phát huy có hiệu quả sự tham gia của các cơ quan, ban ngành, đoàn thể, các tổ chức xã hội trong công tác dân số và phát triển. Năm 2024, trung tâm còn triển khai nhiều hoạt động truyền thông thiết thực, phong phú và phù hợp với từng địa bàn. Cụ thể, truyền thông về già hóa dân số, kế hoạch hóa gia đình, CSSKSS cho học sinh tại các trường học, những vùng đông dân, vùng sâu, vùng xa và vùng khó khăn, đặc biệt là vùng đồng bào có đạo, đồng bào dân tộc thiểu số.
Bên cạnh đó, phối hợp với Đài phát thanh của huyện, xã thường xuyên tuyên truyền, vận động thông tin về dân số và phát triển, tạo dư luận xã hội ủng hộ việc thực hiện các mục tiêu dân số và phát triển trong mọi tầng lớp nhân dân. Treo băng rôn, khẩu hiệu tại các trụ sở cơ quan, đơn vị và cung cấp hàng ngàn tờ rơi các loại đến người dân.
Tư vấn 1 số bệnh thường gặp cho người cao tuổi trên địa bàn huyện Định Quán.
Trong năm 2024, Trung tâm đã thực hiện 159 tin và hơn 1.600 bài viết truyền thông gián tiếp; tổ chức 486 ngày truyền thông trực tiếp, thu hút hơn 5,4 triệu lượt người tham gia. Trên nền tảng số, 4 video TikTok do trung tâm sản xuất đạt hiệu ứng tích cực, cùng với 168 tin, bài trên Facebook tiếp cận gần 1,7 triệu lượt người.
Trung tâm cũng tổ chức 21 lớp tập huấn cho 735 học sinh các trường THCS, THPT về bình đẳng giới, kỹ năng sống, kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh; đồng thời tổ chức 2 lớp tập huấn chuyên đề cho 70 cán bộ chính quyền các cấp, đoàn thể và người có uy tín trong cộng đồng.
Ngoài ra, tổ chức hội nghị triển khai chiến dịch truyền thông kết hợp cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản - kế hoạch hóa gia đình (CSSKSS-KHHGĐ); đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền về chương trình sàng lọc trước sinh, sơ sinh và vận động cộng đồng tham gia chăm sóc sức khỏe người cao tuổi. Bên cạnh đó, 14 xã, thị trấn trên toàn huyện duy trì thực hiện Đề án chăm sóc sức khỏe sinh sản cho vị thành niên, thanh niên và người mới kết hôn, nhằm trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết cho các nhóm đối tượng này.
“Nhờ đẩy mạnh tuyên truyền với nhiều hình thức phong phú, dễ hiểu, phù hợp với nhiều nhóm đối tượng, đã giúp người dân được giải đáp trực tiếp những thắc mắc của mình về những chính sách dân số trong tình hình mới... Từ đó đã góp phần không nhỏ trong chuyển đổi hành vi thực hiện chính sách dân số theo hướng tích cực của người dân trên địa bàn” chị Hà nói.
Điển hình như trường hợp chị Hồ Thị N. (36 tuổi, xã Thanh Sơn), ban đầu chịu áp lực phải sinh con trai do chồng là con trưởng. Tuy nhiên, sau khi tham gia các buổi truyền thông và được các cộng tác viên dân số tư vấn, chồng và gia đình chị đã thay đổi quan điểm, quyết định không sinh thêm con, tập trung nuôi dạy 3 con gái thật tốt.
Nhờ triển khai đồng bộ các hoạt động, công tác dân số tại huyện đã đạt nhiều kết quả tích cực. Trong năm 2024, có hơn 2.300 thanh niên được tư vấn, khám sức khỏe trước hôn nhân; gần 16.000 người áp dụng biện pháp tránh thai hiện đại. Các chỉ tiêu về tăng dân số tự nhiên, tỷ số giới tính khi sinh, tỷ lệ sàng lọc trước sinh và sơ sinh... đều đạt kế hoạch.
Vẫn còn nhiều khó khăn
Theo cử nhân Vũ Thị Thu Hà, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác dân số trong thời gian qua cũng gặp nhiều khó khăn và thách thức. Như quy mô gia đình có hai con và mức sinh thay thế đang có xu hướng giảm trên toàn huyện. Tình trạng cung cấp giới tính thai nhi, lựa chọn giới tính thai nhi vẫn diễn ra dưới nhiều hình thức, khó kiểm soát. Những định kiến về giới, tư tưởng trọng nam nên công tác tuyên truyền, vận động gặp nhiều khó khăn…
Ngoài ra, một số chỉ tiêu về vị thành niên và thanh niên có thai ngoài ý muốn, tỷ lệ bỏ thai ngoài ý muốn chưa đánh giá được. Đội ngũ làm công tác dân số tại một số Trạm Y tế xã còn hạn chế về công tác tham mưu, triển khai thực hiện...
Trong thời gian tới, để người dân thực hiện tốt các chính sách về dân số, trung tâm tiếp tục phối hợp với các ban ngành, đoàn thể; đa dạng hóa các hình thức truyền thông trên các phương tiện thông tin đại chúng về công tác dân số trong tình hình mới. Chú trọng truyền thông đến các đối tượng trong độ tuổi sinh đẻ; nam, nữ sắp kết hôn. Tăng cường thực hiện công tác kiểm tra, giám sát các hoạt động dân số tại tuyến cơ sở.
Thanh Tú - Sao Mai