Rượu có lợi hay hại như thế nào đối với sức khoẻ tim mạch - đây là vấn đề được nhiều người quan tâm. TS.BS. Phạm Như Hùng - Tổng thư ký Hội Tim mạch can thiệp Việt Nam đã có những chia sẻ về vấn đề này.
Lâu nay, nhiều người thắc mắc xung quanh chuyện uống rượu có lợi cho sức khỏe tim mạch hay ảnh hưởng xấu tới sức khoẻ? Vẫn tồn tại những lời truyền miệng là uống rượu với lượng nhỏ sẽ không làm hại cho tim của chúng ta. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa có đủ các chứng cứ khoa học để khẳng định điều này.
Trong nhiều năm qua, một số các nghiên cứu nhỏ cho thấy uống một lượng rượu nhỏ có thể giảm thấp nguy cơ bệnh tim mạch. Trong những nghiên cứu này, bệnh nhân uống rượu với mức độ trung bình (ít hơn 2 cốc/ ngày) giảm được 20% nguy cơ tử vong do bệnh lý tim mạch khi so với những người không uống rượu. Những nguy cơ này bao gồm nhồi máu cơ tim, rung nhĩ, suy tim và bệnh lý mạch vành. Những lợi ích này được thấy trên cả việc uống rượu vang, bia hay rượu mạnh. Những kết quả này đi vào cuộc sống thường nhật của chúng ta và được các đệ tử "Lưu Linh" lấy ra để bảo vệ cho thói quen của mình. Nhưng với những bác sĩ tim mạch, không khuyến cáo cho việc uống rượu để có lợi cho sức khỏe tim mạch.
Người Việt có một thói quen rất xấu khi uống rượu là thường hay uống rất nhiều. Các nghiên cứu đã khẳng định, uống rượu với lượng nhiều không có lợi cho sức khỏe tim mạch.
1. Rượu có lợi cho sức khỏe tim mạch hay không?
Thực tế, khi nhìn lại các nghiên cứu này, không nói rõ về việc rượu có lợi cho sức khỏe tim mạch. Ví dụ như các biến cố ghi lại khi những người tham gia nghiên cứu này có thể do nhóm bệnh nhân không uống rượu có các nguyên do bệnh lý tim mạch mà họ đã phải hạn chế và không uống rượu.
Chẳng hạn như những bệnh nhân tăng huyết áp là những bệnh nhân sẽ bị hạn chế uống rượu cũng như được khuyên không nên uống rượu. Nhóm bệnh nhân này đa phần sẽ vào nhóm không uống rượu, tuy nhiên những bệnh nhân này lại có nguy cơ cao các biến cố tim mạch.
Rượu bia có tác động xấu đến sức khoẻ tim mạch.
Một vấn đề mà các nghiên cứu này gặp phải là không tách biệt lối sống và các thói quen có lợi cho sức khỏe. Nhưng người có mức độ uống rượu vừa phải trong các nghiên cứu thường có học vấn cao hơn, thu nhập tốt hơn, lối sống cũng lành mạnh và hoạt động thể lực tốt hơn. Các nghiên cứu này cũng không loại trừ các yếu tố có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tim mạch như thói quen dùng thuốc lá, chế độ ăn, hoạt động thể lực. Các phân tích nhóm sau đó từ các nghiên cứu này cho thấy khi đã loại trừ các yếu tố nhiễu ảnh hưởng, hiệu quả bảo vệ tim mạch của rượu đã mất đi, thậm chí có khi có những nghiên cứu còn có tác dụng trái ngược với kết quả ban đầu.
Nhưng cũng có những phát hiện thú vị từ những nghiên cứu này là hiệu quả nghịch đảo khi sử dụng rượu. Những người lạm dụng rượu cho thấy có nguy cơ gặp các biến cố tim mạch như bệnh mạch vành và tai biến mạch não. Ở những bệnh nhân sử dụng nhiều rượu nguy cơ các bệnh lý tim mạch sẽ tăng lên.
2. Liệu các lợi ích từ uống rượu có vượt qua được các nguy hại do rượu mang lại?
Nếu chúng ta uống rượu kéo dài qua nhiều năm tháng, có thể gây ra bệnh cơ tim do rượu. Khi chúng ta uống rượu 4- 5 ly mỗi ngày qua một vài năm cơ tim của chúng ta sẽ bị suy yếu. Thậm chí tim của chúng ta sẽ còn suy nặng hơn nếu chúng ta uống nhiều hơn nữa.
Nếu chúng ta uống nhiều rượu, thậm chí chỉ uống trên 5 ly trong một lần uống thì chúng ta cũng có thể có các vấn đề như huyết áp sẽ tăng cao, nguy cơ sẽ có những rối loạn nhịp như ngoại tâm thu và rung nhĩ. Điều này có thể làm tăng nguy cơ tử vong cho chúng ta nếu chúng ta có sẵn những bệnh lý tim mạch như bệnh mạch vành, hay làm tăng nguy cơ gặp biến cố tắc mạch như tắc mạch não dù trước đó không có bệnh lý tim mạch.
Những người uống rượu nhiều có nguy cơ nhồi máu cơ tim tăng gấp 2 lần những người không uống rượu. Kể cả 1 tuần chỉ uống rượu nhiều một lần thì chúng ta cũng đặt mình vào nguy cơ cao các biến chứng tim mạch.
Một lý do uống rượu không có lợi là: rượu làm tăng cân ở những người uống rượu nhiều do lượng calo mà rượu mang lại khi uống. Điều này không có lợi cho sức khỏe tim mạch của bạn, đặc biệt ở những người đã có bệnh lý tim mạch trước đó.
| Người Việt chúng ta có một thói quen rất xấu khi uống rượu là thường hay uống rất nhiều. Khi uống rất nhiều thì các nghiên cứu cho thấy điều này không có lợi cho sức khỏe tim mạch. |
3. Những bất lợi khác mà rượu có thể mang lại
Các bất lợi khác của rượu mang lại là nguy cơ bị các bệnh ung thư, các bệnh lý gan, viêm tuyến tụy. Một nguy cơ nữa thường gặp ở nước ta là tai nạn giao thông sau khi uống rượu. Các nghiên cứu từ Mỹ và Châu Âu còn cho thấy rượu có thể ảnh hưởng lên sức khỏe tâm thần như làm tăng tỷ lệ trầm cảm, tăng số lượng các ca tự tử cũng như làm gia tăng bạo lực.
Khi có các bệnh lý phải sử dụng thuốc, việc sử dụng rượu khi uống thuốc có thể dẫn đến những tác dụng phụ nguy hiểm.
4. Làm thế nào để hạn chế các tác hại của rượu?
Nếu bạn chưa uống rượu, chúng tôi không khuyến cáo bạn nên bắt đầu uống để có lợi cho sức khỏe tim mạch. Cách tốt nhất để có một sức khỏe tim mạch là tập thể dục, chế độ ăn cân bằng và bỏ thuốc lá. Những điều này tốt cho bạn mà không có những tác hại mà rượu mang lại.
Nếu bạn có thói quen uống rượu thì nên giảm lượng rượu đưa vào cơ thể. Tốt nhất có thể thay thế bằng các thức uống như bia không độ cồn. Đặc biệt, khi bạn đang có các bệnh lý tim mạch mà muốn uống rượu hãy nên tham khảo thầy thuốc của bạn.
TS.BS. Phạm Như Hùng
Tổng thư ký Hội Tim mạch can thiệp Việt Nam