Ung thư phổi đứng hàng thứ 2 về số lượng ca mắc mới và tử vong trong số các loại ung thư tại Việt Nam. Trên 75% bệnh nhân được phát hiện ở giai đoạn trễ khiến cho việc điều trị gặp nhiều khó khăn và tiên lượng sống còn của bệnh nhân rất ngắn. Trong khi đó, nếu ung thư phổi được phát hiện ở giai đoạn sớm thì cơ hội điều trị thuận lợi hơn và tăng thời gian sống cho người bệnh. Để giúp người bệnh tầm soát phát hiện sớm, tăng khả năng sống cũng như duy trì chất lượng sống sau điều trị, phóng viên CDC Đồng Nai đã có cuộc trao đổi với TS.BS Võ Tuấn Anh - Trưởng khoa Ngoại lồng ngực tim mạch - Bệnh viện ĐK Đồng Nai.
Phóng viên: Xin TS.BS Tuấn Anh có thể cho biết yếu tố nguy cơ gây ung thư phổi phổ biến nhất hiện nay?
TS.BS Võ Tuấn Anh: Nguy cơ gây bệnh ung thư phổi đó là hút thuốc lá, hút thuốc lá đã được chứng minh nghiên cứu liên quan đến ung thư phổi. Liều lượng hút thuốc lá càng nhiều thì nguy cơ ung thư phổi càng cao. Không chỉ riêng hút thuốc lá chủ động mà hút thuốc lá thụ động cũng có nguy cơ tăng ung thư phổi. Vì khi một người không hút thuốc nhưng ở trong 1 gia đình hay môi trường có khói thuốc lá thường xuyên và khi ngửi mùi khói thuốc thì được coi như hút thuốc lá. Ngoài ra, nếu làm việc trong môi trường bụi bẩn, hay gia đình có người từng bị ung thư phổi thì có nguy cơ cao hơn người khác.
Phóng viên: Bệnh ung thư phổi có dấu hiệu điển hình nào để giúp người bệnh nhận biết mình đã mắc bệnh?
TS.BS Võ Tuấn Anh: Như chúng ta đã biết, bệnh ung thư phổi không có dấu hiệu đặc trưng để nhận biết. Khi một số trường hợp phát hiện ra thì bệnh đã ở giai đoạn trễ như: khó thở, ho dai dẳng kéo dài, ho ra máu, đau đầu kéo dài, đau nhức xương khớp, sụt cân kéo dài không rõ nguyên nhân… Với những dấu hiệu này chúng ta sẽ nghi ngờ khối u nào đó trong cơ thể, trong đó liên quan đến hô hấp là nhiều và sẽ nghi ngờ là ung thư phổi.
Bác sĩ khoa Ngoại lồng ngực Tim mạch, Bệnh viện ĐK Đồng Nai thăm khám cho bệnh nhân bị ung thư phổi.
Phóng viên: Thưa TS.BS Tuấn Anh, trong thời gian gần đây số bệnh nhân nhập viện ung thư phổi tại Bệnh viện ĐK Đồng Nai có đông không và người bệnh vào viện trong giai đoạn nào của bệnh?
TS.BS Võ Tuấn Anh: Số bệnh nhân nhập viện ung thư phổi ở bệnh viện tương đối đông, trung bình mỗi tháng bệnh viện tiếp nhận khoảng 20-30 trường hợp bệnh nhân ung thư phổi. Theo thống kê có đến 95% những trường hợp này đã quá chỉ định phẫu thuật triệt để. Các tường hợp nhập viện chỉ có chỉ định sinh thiết để tìm bản chất khối u chứ không còn điều trị triệt căn nữa. Chúng tôi trăn trở rất nhiều và không biết làm cách nào để bệnh nhân được phát hiện, điều trị sớm, kéo dài thời gian sống cho người bệnh. Bởi việc tầm soát phát hiện sớm rất quan trọng, vì nó đóng vai trò quyết định đến hiệu quả điều trị.
Phóng viên: Nếu người bệnh được phát hiện sớm thì hiệu quả điều trị cũng như cơ hội sống bệnh nhân bệnh có được cải thiện không?
TS.BS Võ Tuấn Anh: Ung thư phổi có tiên lượng không được tốt, tuy nhiên nếu người bệnh được tầm soát, phát hiện sớm từ giai đoạn 1 đến giai đoạn 3A có thể phẫu thuật, kéo dài thời gian sống của bệnh nhân và trong vòng 5 năm bệnh không tái phát. Nếu phát hiện ở giai đoạn 1 tỷ lệ sống của bệnh nhân chiếm 54%, giai đoạn 2 là 35% và giai đoạn 3A là 15%. Còn phát hiện ở giai đoạn 3B,3C đến giai đoạn 4 thì tế bào ung thư đã di căn sang các bộ phận khác, không còn khả năng để phẫu thuật, tiên lượng bệnh nhân sẽ xấu dần, có nghĩa càng trễ về sau thì tiên lượng sống còn của bệnh nhân càng thấp.
Phóng viên: Thưa TS.BS Tuấn Anh, vậy làm thế nào để phòng ngừa bệnh ung thư phổi đạt hiệu quả?
TS.BS Võ Tuấn Anh: Yếu tố nguy cơ gây ung thư phổi phổ biến nhất hiện nay đó là những người hút thuốc lá, hút càng nhiều, càng sớm thì nguy cơ dẫn đến ung thư phổi càng cao. Đối với những trường hợp hút thuốc lá nhiều, một ngày 1 gói và có tiền sử hút thuốc lá trên 25 năm nên đi tầm soát để biết được bản thân có bị ung thư phổi hay không. Bên cạnh đó, người bệnh phải bỏ thuốc lá, việc bỏ thuốc lá không đơn giản với bệnh nhân, tuy nhiên nếu không bỏ sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe. Đối với những người làm việc trong môi trường bụi bẩn, gia đình có tiền sử bị ung thư phổi nên đi tầm soát sớm. Ngoài ra, người bệnh cần có chế độ ăn uống, sinh hoạt, nghỉ ngơi hợp lý.
Phóng viên: Xin cảm ơn TS.BS Võ Tuấn Anh?
Sao Mai (Thực hiện)