Cúm là bệnh do virut gây ra ở đường hô hấp gồm mũi, họng, phế quản và phổi. Bệnh có thể xảy ra ở bất kỳ ai, nhưng trẻ nhỏ, người già, người bị bệnh mạn tính và suy giảm miễn dịch đặc biệt dễ mắc, nhất là khi thời tiết thay đổi thất thường như hiện nay.
Có 3 chủng virus gây bệnh cúm là cúm A, B, và C. Virus cúm lây lan qua những giọt dịch tiết bắn vào trong không khí khi người bệnh ho và hắt hơi. Cúm týp A là nguyên nhân gây nên nhiều đại dịch nguy hiểm xảy ra 10 đến 40 năm một lần. Cúm týp B gây ra những ổ dịch nhỏ khu trú hơn. Cả hai týp A và B đều gây bệnh cúm theo mùa lưu hành hằng năm. Cúm týp C chưa bao giờ gây ra đại dịch lớn.
Triệu chứng
- Bệnh cúm có nhiều thể lâm sàng, thể thường gặp là: sau thời gian nung bệnh ngắn, khoảng một ngày, bệnh khởi phát rất đột ngột: sốt, rét run nhiều lần trong ngày, thân nhiệt tăng lên 39-400 ngay ngày đầu, kéo dài 3-5 ngày kèm theo là mệt mỏi, đau nhức toàn thân, đầu đau như búa bổ, đau các cơ xương khớp, chân tay rã rời, da khô nóng, mặt bừng bừng, mắt chói, chảy nước mắt, sổ mũi, ngạt mũi, đau rát họng, có khi ho tức ngực, khạc đờm hoặc chảy máu cam, miệng đắng, buồn nôn, táo bón. Sau đó nhiệt độ giảm dần, các triệu chứng toàn thân giảm dần trong 5-7 ngày. Một số bệnh nhân cao tuổi hay bị mệt nhược kéo dài, sự bình phục chậm.
- Bệnh cúm ở trẻ em dưới 5 tuổi thường nhẹ, sốt như cảm lạnh. ở tré sơ sinh, biểu hiện: viêm tai, viễm chũm, viêm thanh quản cấp, có khi nhiễm độc thần kinh nặng nề.
- Ngoài ra còn nhiều thể không rõ triệu chứng hoặc thể nhẹ, giống cảm lạnh: chỉ có hắt hơi, sổ mũi, ho, có thể gặp thể nặng, rất nặng do biến chứng hô hấp, tim mạch, thần kinh.
Những biến chứng nguy hiểm
- Hô hấp là biến chứng chủ yếu và nặng nhất: viêm phổi tiên phát và thứ phát trong đó viêm phổi tiên phát là nặng nhất: nhiệt độ không giảm vào ngày 3-5 mà tiếp diễn, kèm khó thở, thở gấp, tím tái, khạc đờm có khi lẫn máu nhanh chóng dẫn đến suy hô hấp, suy tuần hoàn rồi tử vong nếu không điều trị.
- Bệnh cúm còn đánh thức những bệnh tiềm tàng như viêm tai, viêm xoang, viêm nhiễm đường tiết niệu...
- Bệnh cúm ở phụ nữ mang thai hay gây biến chứng phổi hoặc sảy thai. Nếu mắc trong 3 tháng đầu có thể gặp bệnh lý thai, nhất là về hệ thần kinh trung ương, không gây quái thai.
- Bệnh cúm ác tính hiếm gặp nhưng tử vong cao, khởi đầu như cúm thường, rồi xuất hiện hội chứng suy hô hấp do phù phổi cấp tính gây tử vong do thiếu oxy máu không khắc phục được
Dễ lây lan thành dịch
Vi rút lan truyền từ người này sang người khác do ho hay hắt hơi (nhảy mũi). Đôi khi người ta mắc bệnh do tay bị vấy hay dính chất tiết có vi rút sau đó đưa tay lên miệng mũi. Khi một người bị nhiễm vi rút cúm thì khoảng 7 ngày sau sẽ có triệu chứng. Một ngày trước khi có biểu hiện bệnh thì người bị nhiễm đã phát tán vi rút ra chung quanh cho đến 7 ngày sau đó. Trẻ em, đặc biệt là trẻ nhỏ, có thời gian phát tán vi rút lâu hơn. Cúm là bệnh lây chủ yếu qua đường hô hấp. Vi rút có thể tồn tại từ 2-8 giờ sau khi bám vào các bề mặt.
Hiện nay chưa có thuốc đặc trị chữa bệnh này, việc điều trị chủ yếu dựa vào hạ sốt, nghỉ ngơi, nâng cao thể trạng. Chính vì thế việc phòng bệnh là việc làm hết sức quan trọng và cần thiết. Ngoài việc tiêm phòng vacxin cúm theo mùa, chúng ta hoàn toàn có thể hạn chế nguy cơ lây lan - nếu chấp hành nghiêm túc các nguyên tắc vệ sinh cơ bản và thận trọng trong tiếp xúc.
- Tránh xa những nơi đông người khi có dịch. Hạn chế tiếp xúc với người bệnh bị cúm. Nếu chẳng may mắc cúm bạn cũng nên ở nhà để tránh lây nhiễm cho người khác
- Thường xuyên rửa sạch tay vì tay bạn có thể vô tình bị nhiễm mầm bệnh khi đi xe buýt và nắm vào tay vịn hoặc ra siêu thị mua hàng và chạm tay vào những đồ vật có dấu tích của người bệnh.Khi bị cúm hay tiếp xúc với bệnh nhân cũng cần cẩn trọng hơn để tránh lây bệnh
Vệ sinh nhà cửa, tránh tiếp xúc trực tiếp khi có người thân nhiễm cúm . Virus không thích không khí thoáng đãng. Chúng chỉ có thể sống 2-3 giờ bên ngoài cơ thể con người. Vì thế hàng ngày cần thường xuyên mở cửa phòng ngủ và các phòng khác vài lần, mỗi lần 10 phút. Trường hợp nhà có người ốm, càng cần thường xuyên thay ga trải giường và quần áo
- Tất cả đồ vật xung quanh bạn đều có thể là nơi trú ngụ của virus, vi trùng. Vũ khí hiệu nghiệm nhất trong cuộc chiến với kẻ thù này là nước, xà phòng và mọi chất tẩy rửa dựa trên nền tảng cồn. Nếu trong nhà có người ốm, trong khi cháu nhỏ có thể đưa vào miệng tất cả những gì vớ được, trước hết hãy cố gắng cách ly cháu nhỏ và đồ vật ra khỏi người ốm. Có thể rửa sạch đồ chơi của trẻ, sau đó lau sạch bằng khăn giấy dùng một lần.
- Bổ sung vitamin C và các khoáng chất để nâng cao sức đề kháng cho cơ thể
Tập thể dục vừa sức và thường xuyên để có giấc ngủ ngon, gáp phần nâng cao thể trạng.
SK&ĐS