Ngày 21/3 hằng năm được chọn là Ngày Hội chứng Down Thế giới, nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng và tạo ra tiếng nói toàn cầu để vận động cho quyền lợi, sự hòa nhập và phúc lợi cho những người mang hội chứng Down.
Chủ đề của Ngày Hội chứng Down thế giới năm 2025 là: “Improve Our Support Systems”, tạm dịch là “Cải thiện hệ thống hỗ trợ của chúng ta”.
Những người mắc hội chứng Down cần được hỗ trợ để sống và hòa nhập vào cộng đồng, giống như mọi người khác. Các gia đình cũng cần được hỗ trợ, vì họ thường hỗ trợ thành viên gia đình mắc hội chứng Down. Hỗ trợ là một quyền con người quan trọng giúp tạo ra các quyền khác. Sự hỗ trợ mà chúng ta cần là khác nhau đối với mỗi người.
Trong khi đó, hiện nay nhiều người mắc hội chứng Down trên thế giới không nhận được sự hỗ trợ cần thiết. Nhiều quốc gia không có hệ thống hỗ trợ đáp ứng nhu cầu của người khuyết tật và gia đình họ. Hoặc hệ thống hỗ trợ của họ không tôn trọng quyền con người của người khuyết tật. Do đó, chính phủ phải đảm bảo có một hệ thống hỗ trợ để người khuyết tật có thể hòa nhập vào cộng đồng.
Hệ thống hỗ trợ giúp người mắc hội chứng Down được hưởng các quyền như: quyền đưa ra những quyết định quan trọng về cuộc sống của họ, ví dụ như mở một tài khoản ngân hàng; sống tự lập trong cộng đồng; được chăm sóc sức khỏe tốt; được tham gia các hoạt động văn hóa, giải trí và thể thao;… Để thúc đẩy tất cả các quyền này, chính phủ phải cải thiện hệ thống hỗ trợ của chúng ta.
Cải thiện hệ thống hỗ trợ giúp người mắc hội chứng Down hòa nhập vào cộng đồng (Nguồn: internet).
Hội chứng Down là gì?
Hội chứng Down là tình trạng mà một người bị thừa một nhiễm sắc thể (NST), cụ thể là thừa 1 NST số 21. Hầu hết mọi người đều có 23 cặp NST, tổng cộng là 46 NST. Những trẻ mắc hội chứng Down có thêm một NST thứ 21 nên bộ NST gồm 47 chiếc thay vì 46. Chính NST thừa này gây nên những đặc điểm về hình thái cũng như sự trì trệ phát triển trí tuệ ở những trẻ mắc hội chứng Down.
Tại Hoa Kỳ, mỗi năm có khoảng 6.000 trẻ sinh ra mắc hội chứng Down hay cứ 700 trẻ thì có 1 trẻ mắc hội chứng Down. Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ, một yếu tố làm tăng nguy cơ sinh con mắc hội chứng Down là tuổi của người mẹ. Phụ nữ mang thai từ 35 tuổi trở lên có nhiều khả năng sinh con mắc hội chứng Down hơn so với những phụ nữ mang thai ở độ tuổi trẻ hơn.
Tại Việt Nam, theo thống kê của ngành y tế, mỗi năm có khoảng 1.400-1.800 trẻ mắc hội chứng Down.
Dấu hiệu của hội chứng Down
Các dấu hiệu về thể chất đặc biệt của trẻ mắc hội chứng Down thường xuất hiện khi mới sinh và trở nên rõ ràng hơn khi trẻ lớn lên. Điển hình thường thấy như là:
Khuôn mặt phẳng, trông khờ khạo;
Đôi mắt hình quả hạnh nhân xếch lên;
Lưỡi có xu hướng thè ra khỏi miệng;
Cổ ngắn, vai tròn;
Tai, tay và chân nhỏ;
Một đường thẳng duy nhất chạy ngang lòng bàn tay (nếp gấp lòng bàn tay);
Ngón út nhỏ;
Cơ bắp kém hoặc khớp lỏng lẻo;
Chiều cao thấp hơn mức trung bình;
Ngoài ra, trẻ mắc hội chứng Down thường có những vấn đề sức khỏe liên quan như: Các khuyết tật tim bẩm sinh (từ 50 đến 65%), chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (khoảng 50 đến 75%), nhiễm trùng tai (có thể ảnh hưởng đến 50 đến 70%) và các vấn đề thính giác và thị giác.
Hãy đối xử với người mắc hội chứng Down như mọi người
Bệnh Down chưa có biện pháp điều trị, trẻ bị bệnh phải sống chung với bệnh suốt đời và phải phụ thuộc nhiều vào người khác. Tuy nhiên, nhờ những tiến bộ vượt bậc của y học, ngày nay hầu hết các vấn đề này đã giải quyết được. Việc chăm sóc sớm và toàn diện người bệnh Down, tạo điều kiện và môi trường sống tốt hơn giúp người bệnh có tuổi thọ tăng đáng kể, một số người mắc bệnh này đã trở thành những người bình thường hoặc gần như bình thường, trở thành nghệ sĩ, họa sĩ, giáo viên, tốt nghiệp đại học, nhà hoạt động xã hội.
Có thể thấy, mỗi người mắc hội chứng Down đều có bản sắc, sở thích, năng khiếu và tài năng riêng. Do đó, hãy đối xử với người mắc hội chứng Down như mọi người.
BS. Hồ Thị Hồng
CDC Đồng Nai