Tại Hội thảo Kỹ thuật can thiệp stent graft động mạch chủ được tổ chức tại Bệnh viện ĐK Thống Nhất (Đồng Nai) mới đây, TS.BS Phan Quốc Hùng – Phó Giám đốc Trung tâm Tim mạch, Phó Khoa phẫu thuật mạch máu Bệnh viện Chợ Rẫy TP.HCM đã chia sẻ về bệnh lý động mạch chủ bụng và phương pháp điều trị hiện nay.
TS.BS Phan Quốc Hùng chia sẻ phương pháp điều trị bệnh phình động mạch chủ bụng hiện nay.
TS.BS Phan Quốc Hùng cho biết, phình động mạch chủ bụng là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ 13 tại Hoa Kỳ, cũng là nguyên nhân đứng thứ ba gây ra các trường hợp đột tử ở bệnh nhân trên 60 tuổi.
Phình động mạch chủ bụng là tình trạng động mạch chủ bụng bị giãn ra to hơn bình thường. Động mạch chủ bụng dẫn máu từ tim đến các cơ quan và các mô ở nửa phần dưới của cơ thể. Hiện tượng giãn nở hay phình động mạch chủ bụng đều rất nguy hiểm. Đoạn động mạch chủ bị phình có thành mạch yếu hơn thành mạch bình thường, do đó các mạch máu này sẽ rất dễ vỡ dưới áp lực của máu nếu không được điều trị kịp thời. Một túi phình bị vỡ có thể gây chảy máu trong nghiêm trọng, có thể dẫn đến sốc hoặc thậm chí tử vong cho người bệnh.
“Nếu bệnh nhân không điều trị thì nguy cơ vỡ phình rất cao. Đối với túi phình từ 5cm tỷ lệ vỡ phình trong vòng 5 năm là 25%, đối với túi phình 6-7cm tỷ lệ vỡ phình trong vòng 5 năm 35%, đối với túi phình trên 7cm tỷ lệ vỡ phình trên 75%” – TS.BS Hùng cho hay.
Bệnh phình động mạch chủ bụng diễn biến rất thầm lặng, 80% các bệnh nhân không có triệu chứng, chỉ tình cờ phát hiện do đi khám một bệnh lý khác hoặc tầm soát sức khỏe định kỳ. Chỉ có khoảng 20% bệnh nhân có triệu chứng.
Một số dấu hiệu phình động mạch chủ bụng có thể gặp như: Đau vùng bụng, đau thường khu trú tại vùng hạ vị hay phía sau lưng. Cảm giác đau thường liên tục, bứt rứt kéo dài hàng giờ đến nhiều ngày. Việc xuất hiện những cơn đau mới hay tăng lên đều xuất hiện đột ngột, có thể báo trước sự giãn thêm ra hoặc đe dọa vỡ phình. Vỡ động mạch chủ bụng thực sự sẽ kèm theo một cơn đau bụng dữ dội, bệnh nhân mất máu, da xanh tái, chóng mặt, choáng váng. Hầu hết các bệnh nhân đều có một khối, có thể sờ thấy ở bụng và kèm theo tụt huyết áp.
TS.BS Phan Quốc Hùng – Phó Giám đốc Trung tâm Tim mạch, Phó Khoa phẫu thuật mạch máu Bệnh viện Chợ Rẫy TP.HCM chia sẻ về bệnh lý phình động mạch chủ bụng tại hội thảo.
Những yếu tố làm tăng nguy cơ dẫn đến phình động mạch chủ bụng gồm: người trên 60 tuổi; những người hút thuốc lá, uống rượu bia; nam giới, đặc biệt là nam giới hút thuốc lá tỷ lệ mắc bệnh phình động mạch chủ cao gấp 4 lần so với nữ giới; tiền căn trong gia đình có người mắc bệnh này; những bệnh nhân mắc bệnh xơ vữa động mạch, cao huyết áp, rối loạn chuyển hóa mỡ máu...
Để phòng ngừa phình động mạch chủ bụng, ngoài yếu tố tuổi tác, di truyền, giới tính không thể thay đổi được, thì người dân cần điều chỉnh hoặc kiểm soát các yếu tố nguy cơ có thể thay đổi được như: Không hút thuốc lá, uống rượu bia; Duy trì huyết áp bình thường bằng cách sử dụng chế độ ăn uống một cách hợp lý, kiểm soát căng thẳng, stress hoặc dùng thuốc kiểm soát huyết áp sẽ làm giảm khả năng phát triển phình động mạch chủ bụng; Kiểm soát mức cholesterol bằng việc ăn uống lành mạch, vận động để duy trì cân nặng ở mức cho phép, vì cholesterol cao dẫn đến xơ vữa động mạch - là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây phình động mạch chủ. Ngoài ra, cần khám sức khỏe đình kỳ để phát hiện sớm bệnh.
“Khi có dấu hiệu phình động mạch chủ bụng, người dân nên đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và bác sĩ sẽ tư vấn các phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất” - TS.BS Hùng khuyến cáo.
Cũng theo TS.BS Phan Quốc Hùng, hiện nay việc điều trị bệnh lý phình động mạch chủ ngày càng tiến bộ, trước đây phương pháp chính là phẫu thuật, nhưng ngày nay với sự phát triển của các kỹ thuật can thiệp, tỷ lệ điều trị bệnh lý động mạch chủ bằng các phương pháp can thiệp chiếm khoảng 60-70% các trường hợp. Trong đó, kỹ thuật can thiệp stent graft động mạch chủ là kỹ thuật hiện đại, với nhiều ưu điểm như ít mất máu, giảm đau sau mổ, giảm nguy cơ nhiễm trùng vết mổ, phục hồi nhanh, hiệu quả điều trị cao, phù hợp với cả bệnh nhân lớn tuổi, sức khỏe yếu và mắc bệnh lý nền.
Gia Nhi