Nếu như trước đây, những trẻ sinh non thường được tách ra khỏi người mẹ để chăm sóc đặc biệt trong lồng ấp, thì nay những em bé này lại được khuyến khích cho gần mẹ nhiều hơn bằng cách chăm sóc theo phương pháp Kangaroo.
Sinh non là trẻ ra đời dưới 37 tuần tuổi, khi cơ thể vẫn chưa kịp hoàn thiện tất cả chức năng cần thiết cho điều kiện sống ngoài bụng mẹ. Trẻ càng thiếu tháng, nhẹ cân càng có nguy cơ đối mặt với nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Lợi ích khi chăm trẻ sinh non bằng phương pháp Kangaroo
BS.CKII Nguyễn Thị Từ Anh, Bệnh viện Từ Dũ cho biết, chăm sóc Kangaroo là một phương pháp chăm sóc thiết yếu và hiệu quả dành cho trẻ sơ sinh non tháng và nhẹ cân. Phương pháp Kangaroo được áp dụng theo ý tưởng những chú kangaroo chăm sóc con bằng cách ôm bé da tiếp da, đặt con trong túi phía trước ngực mẹ. Ngày nay, phương pháp này đã được ứng dụng hầu như trên toàn thế giới vì những lợi ích sức khoẻ mang lại cho trẻ sinh non và được công nhận là phương pháp mang đầy tính nhân bản, con được nằm trong vòng tay, hơi ấm của mẹ.
Khi trẻ được chăm sóc theo phương pháp Kangaroo sẽ ngủ yên, ít khóc, ít mệt hơn và nhận biết môi trường xung quanh. Chu kỳ ngủ của bé sẽ được điều chỉnh phù hợp, bé ngủ ngon hơn và có thể thức giấc để bú mẹ.
Duy trì thân nhiệt ổn định của trẻ, khi trẻ được tiếp xúc trực tiếp với cơ thể mẹ giúp bé điều hòa thân nhiệt tương đương hoặc tốt hơn so với lồng ấp hiện đại, giúp bé cải thiện nhịp tim, nhịp thở và ôxy máu: ổn định hơn, giảm các cơn ngừng thở, cải thiện độ bão hòa ôxy.
Trẻ sinh non được mẹ chăm sóc theo phương pháp Kangaroo.
Giúp tăng cân và phát triển tốt hơn: tốc độ tăng cân nhanh hơn, phát triển chiều cao và chu vi vòng đầu tốt hơn so với trẻ chăm sóc truyền thống.
Bé ít có nguy cơ bị hạ đường huyết. Tránh được tình trạng nhiễm khuẩn sơ sinh và trào ngược dạ dày - thực quản vốn là nguyên nhân tử vong hàng đầu của trẻ sinh non.
Giúp bé dễ tiêu hóa và hấp thu thức ăn tốt hơn. Giảm nguy cơ bị trật khớp háng vì phương pháp này giữ cho khớp háng của trẻ luôn dạng. Tiếp da với mẹ giúp bé bớt đau hơn nếu phải trải qua những thủ thuật y khoa gây đau.
Hệ miễn dịch của bé phát triển và thích nghi với những vi khuẩn từ cơ thể mẹ hơn là những vi khuẩn trong môi trường bệnh viện. Giúp não và thể chất của bé phát triển, tăng khả năng nhận thức, vận động tốt hơn. Giảm tỉ lệ tử vong và bệnh tật.
Bé sẽ được ngửi mùi của mẹ, nghe tiếng mẹ nói, cảm nhận được từng chuyển động của mẹ, kích thích bé tìm vú mẹ và dễ bú mẹ hơn. Nhừ đó, việc nuôi dưỡng bằng sữa mẹ dễ dàng hơn.
Ngoài những lợi ích về sức khỏe kể trên, phương pháp này còn thắt chặt thêm mối liên kết mẫu tử để người mẹ có thêm động lực tiếp nhận những khó khăn sắp tới trong việc chăm sóc con. Giúp mẹ tự tin, giảm lo lắng sợ hãi, giảm trầm cảm.
Các nghiên cứu cho thấy trẻ được chăm sóc theo phương pháp Kangaroo có chỉ số phát triển thần kinh, nhận thức và hành vi tốt hơn trong những năm đầu đời, tạo nền tảng vững chắc cho tương lai.
Mẹ nên thực hành phương pháp Kangaroo như thế nào?
Chăm sóc con theo kiểu Kangaroo phải bám sát theo 3 nguyên tắc. Đầu tiên, da phải kề da 24/24 và càng kéo dài càng tốt. Thứ hai, em bé phải hoàn toàn được nuôi bằng sữa mẹ. Thứ ba, thường xuyên massage cho trẻ trong quá trình chăm sóc.
Phương pháp Kangaroo đòi hòi người mẹ phải được cho bé da tiếp da nhiều giờ liền đặc biệt là giai đoạn sau sinh. Thông thường, bé sẽ được ủ trong một chiếc địu bằng vải thun co giãn tốt và nằm sát vào ngực mẹ hoặc người thân trong gia đình. Bên ngoài, người mẹ vẫn mặc áo bình thường. Mẹ nên thực hiện tư thế đúng phương pháp như sau:
Bế trẻ bằng một bàn tay nâng dưới cổ và lưng trẻ, tay kia bế nâng phần mông của trẻ. Nâng nhẹ phần dưới cằm để giữ đầu, cổ trẻ không bị gập xuống làm cản trở đường thở của trẻ. Đặt trẻ lên ngực trần của mẹ, nằm sấp giữa hai bầu vú mẹ ở tư thế thẳng đứng với ngực kề ngực, đầu trẻ nằm quay về 1 bên. Đặt 2 tay trẻ ôm phía trên và hai chân rút vào phía bên dưới 2 bầu vú mẹ, giống tư thế con ếch. Một tay giữ đầu, tay kia đưa hai bàn chân trẻ ra khỏi phần dưới áo Kangaroo, rồi kéo phần trên của áo đến ngang tai trẻ. Đổi tay giữ đầu, kéo áo cho hoàn chỉnh. Sau cùng kéo phần dưới áo phủ xuống hai bàn chân trẻ.
Hạn chế tối đa quần áo, tã lót cho trẻ trong quá trình thực hiện phương pháp. Người mẹ cần mặc một cái áo địu bằng vải chun giãn để giữ trẻ luôn ở vị trí kangaroo và tránh di động đầu và cổ bé.
Mẹ trở thành một lồng ấp tự nhiên cho con 24/24 giờ. Duy trì tư thế này suốt nhiều giờ liền cả ngày và đêm, trừ những lúc vệ sinh. Ngay cả khi trẻ muốn bú, mẹ muốn ngủ cũng phải giữ nguyên tư thế này. Do đó, người mẹ muốn được nghỉ ngơi, tắm rửa phải cần đến sự giúp đỡ của những người thân trong gia đình sao cho đảm bảo bé luôn được ủ ấm trong tư thế này.
Ngoài mẹ, thì bố hoặc người thân trong nhà như ông bà có thể thay nhau chăm sóc bé. Mẹ cũng có thể đi lại cùng với con trong túi kangaroo và làm một số việc nhẹ nhàng.
Khi trẻ đã đạt đến cân nặng của một đứa trẻ bình thường có thể giảm bớt thời gian bế bồng.
Tác hại của việc tách rời mẹ và bé sau sinh
Khi bé không được tiếp xúc da kề da mà nằm xa mẹ, bé rơi vào trạng thái "căng thẳng độc hại" hormone stress (cortisol) tăng cao kéo dài, gây hại cho các tế bào thần kinh, làm gián đoạn kết nối não bộ, ảnh hưởng lâu dài đến sự phát triển thể chất và trí tuệ.
“Sự hiện diện của mẹ không thể thay thế bằng thiết bị hiện đại. Bé không cần môi trường vô trùng hoàn hảo – bé cần hơi ấm, nhịp tim và mùi hương quen thuộc từ mẹ. Chính vòng tay mẹ là môi trường hoàn hảo nhất để bé ổn định, phát triển và hạnh phúc”- BS Nguyễn Thị Từ Anh nhấn mạnh.
Thanh Tú