Điều dưỡng là nguồn nhân lực quan trọng không thể thiếu đối với ngành y tế, họ là người chăm sóc sức khỏe cho người bệnh một cách toàn diện, giúp người bệnh nhanh chóng bình phục. Tuy nhiên vài năm trở lại đây do nhiều nguyên nhân nên đã có tình trạng hàng loạt điều dưỡng ở các bệnh viện công xin nghỉ việc. Điều này khiến các bệnh viện gặp khó khăn trong hoạt động, các điều dưỡng ở lại phải gồng gánh thêm công việc, áp lực ngày càng tăng, trong khi nhu cầu tuyển dụng điều dưỡng gặp khó do nguồn cung khan hiếm.
Làn sóng nghỉ việc vẫn chưa dừng lại
Tại Bệnh viện ĐK Thống Nhất, ThS Nguyễn Đỗ Thị Ngân Trang, Trưởng phòng Điều dưỡng cho biết, bệnh viện chỉ có 396 điều dưỡng/hơn 270 bác sĩ; 10 tháng đầu năm 2022 đã có 47 điều dưỡng nghỉ việc và còn rất nhiều đơn xin nghỉ đang chờ phê duyệt. Nguyên nhân chính dẫn đến điều dưỡng nghỉ việc hàng loạt là do áp lực công việc kéo dài mà thu nhập lại quá thấp. Cụ thể, điều dưỡng mới ra trường vào bệnh viện làm việc chỉ được nhận mức lương hơn 3 triệu đồng, bệnh viện hỗ trợ thêm mới được 5 triệu đồng/tháng.Với hơn 25 năm công tác như bà Trang, lương và các khoản phụ cấp gộp lại cũng được gần 12 triệu đồng/tháng.
“Theo quy định của Bộ Y tế, để đảm bảo hoạt động, bệnh viện phải đạt tỷ lệ 0,5 điều dưỡng/giường bệnh, nhưng đến nay tỷ lệ này tại bệnh viện mới đạt 0,4. Số điều dưỡng liên tục nghỉ việc chủ yếu ở các khoa hồi sức tích cực chống độc, cấp cứu, thận nhân tạo… khiến những người ở lại phải gồng gánh thêm nhiều việc nên rất vất vả và mệt mỏi, trong khi thu nhập không được cộng thêm. Hơn nữa, điều dưỡng tại bệnh viện chủ yếu là nữ, thời gian trực nhiều (tua 3) nghĩa là cứ 3 ngày trực 1 ngày (trung bình trực 2 ngày/tuần), những người có con nhỏ không có thời gian chăm sóc con cái và gia đình”, bà Ngân Trang cho biết thêm.
Điều dưỡng Khoa Nội thần kinh - Bệnh viện ĐK Đồng Nai đang chăm sóc cho bệnh nhân.
BS.CKII Lê Thị Phương Trâm, Phó giám đốc Bệnh viện ĐK Đồng Nai cho biết, từ đầu năm đến nay có 28 điều dưỡng nghỉ việc, trong đó rất đáng tiếc là có cả những điều dưỡng trưởng khoa được đào tạo bài bản, thâm niên, kinh nghiệm và tay nghề cao cũng xin nghỉ việc, lý do cốt yếu vẫn là cường độ làm việc căng thẳng, áp lực và thu nhập thấp không đủ trang trải cuộc sống.
BS.CKII Nguyễn Đình Quang, Trưởng khoa Nội thần kinh Bệnh viện ĐK Đồng Nai chia sẻ, theo quy định của Bộ Y tế tỉ lệ 3-3,5 điều dưỡng/1 bác sĩ. Tuy nhiên, hiện nay các bệnh hầu hết chỉ đạt tỉ lệ 1 bác sĩ/1,6 điều dưỡng, có nơi tỉ lệ điều dưỡng và bác sĩ bằng nhau. Do đó, bệnh viện cũng gặp rất nhiều khó khăn trong việc chăm sóc toàn diện cho bệnh nhân. Tại khoa Nội Thần kinh, trung bình mỗi điều dưỡng chăm sóc cho gần 10 bệnh nhân đột quỵ, trong đó số ca nặng chiếm gần 30%, điều dưỡng phải làm rất nhiều việc như cho bệnh nhân thở máy, ăn qua xông, theo dõi truyền dịch liên tục, thay băng, thậm chí còn phải thay tã, vệ sinh cho bệnh nhân…; giờ nghỉ trưa phải tranh thủ làm các thủ tục hành chính giấy tờ liên quan đến nhập hồ sơ vào phần mềm, kiểm tra và ghi chép diễn biến tình trạng bệnh của mỗi bệnh nhân,…nên không có nhiều thời gian nghỉ ngơi để tái tạo sức lao động. Đặc biệt sau đợt dịch COVID-19 vừa qua có nhiều điều dưỡng có thâm niên, kinh nghiệm nghỉ việc ra làm tại các cơ sở y tế tư nhân có thu nhập cao hơn, trực ít hoặc chuyển sang các công việc khác như bán hàng online…, số điều dưỡng còn lại phải ra sức gồng gánh kiêm thêm việc, dẫn đến tâm lý chán nản, mệt mỏi nên xin nghỉ; nếu có tuyển dụng được người mới cũng mất nhiều thời gian để đào tạo, hướng dẫn “cầm tay chỉ việc” cho họ.
“Môi trường làm việc cũng là nguyên nhân dẫn đến nhiều điều dưỡng xin nghỉ việc. Do thời gian làm việc ở khoa từ 8-12 tiếng có khi nhiều hơn ở nhà, người điều dưỡng giống như làm dâu trăm họ, vừa phải đi nhẹ, nói khẽ, khéo léo trong cư xử làm hài lòng người bệnh và cả người nhà bệnh nhân, vừa làm tốt nhiệm vụ chuyên môn của mình. Nếu các bác sĩ và anh chị em trong khoa biết hỗ trợ, chia sẻ về tinh thần và giúp đỡ nhau cùng hoàn thành nhiệm vụ thì không khí làm việc sẽ trở nên nhẹ nhàng, thân thiện, mọi việc sẽ trôi chảy. Do đó môi trường làm việc cũng rất quan trọng, là nơi để cán bộ y tế xác định có gắn bó lâu dài hay không”, BS Quang cho biết thêm.
Cùng chung với tình trạng trên, Bệnh viện Nhi Đồng Nai cũng đang thiếu nhân lực điều dưỡng trầm trọng, ThS-BS Nguyễn Trọng Nghĩa, Phó giám đốc bệnh viện cho biết, từ đầu năm 2022 đến nay bệnh viện có 37 điều dưỡng nghỉ việc. Toàn bệnh viện hiện còn 338 điều dưỡng, tình trạng điều dưỡng nghỉ việc với số lượng lớn và chưa có dấu hiệu dừng lại khiến bệnh viện gặp vô vàn khó khăn trong bố trí nhân lực, ảnh hưởng đến hoạt động chung của bệnh viện.
Theo BS.CKII Lê Quang Trung, Phó giám đốc phụ trách Sở Y tế, từ ngày 1-1-2020 đến ngày 30-9-2022 có hơn 1 ngàn nhân viên y tế xin nghỉ việc. Chỉ riêng 9 tháng đầu năm 2022, tổng số nhân viên y tế nghỉ việc lên tới 540 người, trong đó điều dưỡng chiếm số đông 157 người, 155 bác sĩ, còn lại là các trình độ khác, nguyên nhân cốt lõi chủ yếu là do công việc cường độ cao, áp lực kéo dài và thu nhập quá thấp, không đảm bảo nhu cầu thiết yếu cho bản thân và gia đình.
Khó tuyển dụng do nguồn cung khan hiếm
Trưởng phòng Điều dưỡng Bệnh viện ĐK Thống Nhất Nguyễn Đỗ Thị Ngân Trang cho biết, làn sóng nghỉ việc tại bệnh viện vẫn chưa dừng lại, trong khi nhu cầu cần tuyển để đảm bảo ổn định hoạt động tại các khoa là khoảng 50-60 người. Tuy nhiên, việc tuyển dụng điều dưỡng hiện nay vô cùng khó khăn do nguồn cung khan hiếm, thậm chí không có hồ sơ dự tuyển. Mặc dù bệnh viện đã “đặt hàng” Trường cao đẳng Y tế Đồng Nai để tuyển dụng điều dưỡng khi các em ra trường, nhưng nhiều tháng qua chỉ tuyển được 22 điều dưỡng. Bệnh viện dự tính tiếp tục phối hợp với Trường cao đẳng y tế để tuyển điều dưỡng “đào tạo theo địa chỉ” nhưng chưa bố trí được nguồn kinh phí, bên cạnh đó việc tiếp xúc, vận động người học cam kết tham gia cũng là một thách thức rất lớn.
Điều dưỡng chăm sóc bệnh nhân tại khoa Thận Nhân tạo - Bệnh viện ĐK thống Nhất.
BS.CKII Lê Thị Phương Trâm chia sẻ, Bệnh viện ĐK Đồng Nai hiện có hơn 600 điều dưỡng, đạt tỷ lệ chưa đến 2 điều dưỡng/1 bác sĩ. Từ đầu năm đến nay, bệnh viện vẫn tuyển dụng được điều dưỡng bù vào số nghỉ việc để đảm bảo yêu cầu hoạt động, tuy nhiên ở các khoa lâm sàng vẫn còn rải rác điều dưỡng xin nghỉ việc. Mặc dù bệnh viện đã có giải pháp xây dựng mức hỗ trợ thêm tiền trực cho điều dưỡng những khoa đông bệnh nhân nặng như: khoa hồi sức tích cực, cấp cứu… số tiền 50.000đ/người/tua trực, thế nhưng vẫn không ngăn được làn sóng điều dưỡng nghỉ việc. Những năm trước bệnh viện tuyển được nhiều điều dưỡng có học vấn xuất sắc, ưu tú vì có nhiều hồ sơ dự tuyển để lựa chọn, nhưng từ sau đại dịch COVID-19 đến nay việc tuyển dụng khó khăn hơn, cơ hội lựa chọn được người xuất sắc cũng thấp hơn vì rất ít hồ sơ tham gia.
Để ngăn chặn làn sóng nhân viên y tế nói chung và điều dưỡng nói riêng nghỉ việc, các cấp chính quyền cần sớm có những giải pháp và chính sách thiết thực hỗ trợ tăng thêm thu nhập cho cán bộ y tế để họ yên tâm làm việc và gắn bó lâu dài với các đơn vị y tế công trên địa bàn tỉnh.
Bích Ngọc