Không khoác áo blouse trắng, cũng chẳng có phòng sinh hiện đại, nhưng bằng đôi tay lành nghề, trái tim tận tụy và tình yêu thương vô điều kiện, chị Điểu Thị Thủy, người phụ nữ dân tộc S’tiêng ở ấp Phước Tiến, xã Hưng Phước, tỉnh Đồng Nai, đã trở thành điểm tựa không thể thiếu của nhiều sản phụ suốt hơn 23 năm qua. Với bà con nơi vùng biên, chị là “mẹ đỡ” – cái tên thân thương chất chứa niềm tin và sự kính trọng.
Giúp sản phụ “vượt cạn” thành công
Chị Thủy kể, một đêm mưa lớn năm 2001, khi chị vừa chợp mắt thì có tiếng gọi thất thanh ngoài cổng. Là người nhà một sản phụ đến nhờ đỡ đẻ lần hai. Đường đất đỏ trơn trượt, không có điện, lại giữa mùa mưa, nhưng chị vẫn khoác áo mưa, mang theo dụng cụ y tế, băng rừng vào tận nhà người bệnh.
Mỗi khi trong xã có sản phụ sinh, chị Thủy thường xuyên đến thăm hỏi và hướng dẫn cách chăm sóc sức khỏe cho mẹ và bé.
“Hỗ trợ sản phụ sinh đôi hai bé gái thành công, một bé nặng 1.900 gram, bé còn lại 1.700 gram. Sau khi cắt may tầng sinh môn, cả mẹ và hai con đều khỏe mạnh. Đó là ca đỡ đẻ đầu tiên của tôi sau khi được đào tạo tại Bệnh viện Từ Dũ (TP.HCM). Lúc đó vui như trúng số độc đắc!” - chị Thủy nhớ lại với ánh mắt rạng rỡ.
Một ca đỡ đẻ đặc biệt được chị Thủy cùng bác sĩ Bùi Thị Thu Liễu, Trưởng trạm Y tế xã Hưng Phước (thuộc Trung tâm Y tế khu vực Bù Đốp) đỡ đẻ thành công, giúp mẹ tròn con vuông. Vào năm 2005, sản phụ Điểu Liên (22 tuổi) sinh con đầu lòng tại trạm, bé trai nặng 2,7kg, bị ngạt khi sinh.
Bác sĩ Liễu kể: “Do bé sinh ra bị ngạt, chúng tôi phải dùng miệng hút đàm nhớt, hà hơi thổi ngạt trong gần 10 phút bé mới tỉnh lại. Sau 4 ngày theo dõi, sức khỏe mẹ và bé ổn định. Về nhà, chị Thủy tiếp tục hỗ trợ, hướng dẫn tận tình. Gia đình sản phụ quý mến chị như người mẹ thứ hai cho đến tận hôm nay”.
Trên những cung đường lầy lội, đồi dốc gập ghềnh, chị Thủy không nhớ mình đã đi bao nhiêu lần đến các thôn ấp vùng sâu, vùng xa để đỡ đẻ. Chị cũng không nhớ nổi đã đỡ bao nhiêu ca sinh, chỉ nhớ rằng đã có 7 ca nguy cấp chị trực tiếp cứu mẹ và con an toàn.
Vẫn bám nghề vì sức khỏe người dân
Xuất thân trong gia đình khó khăn, chồng bệnh nặng, một mình nuôi hai con nhỏ, chị Thủy vẫn kiên định theo nghề. Dù chỉ nhận được phụ cấp ít ỏi, chị vẫn đi bất kể giờ giấc nếu người dân cần giúp đỡ.
“Có hôm đi từ sáng đến 1 giờ sáng hôm sau mới về. Chồng từng phản đối vì kinh tế eo hẹp, nhưng tôi biết nếu mình không làm thì người dân nơi đây sẽ thiệt thòi. Tôi hiểu tiếng, hiểu phong tục của người S’tiêng nên dễ vận động người dân đi khám thai, sinh đẻ an toàn. Nghĩ mình giúp được ai là thấy vui rồi” - chị bộc bạch.
Theo bác sĩ Liễu, ấp Phước Tiến nơi chị Thủy đang sinh sống là địa bàn vùng sâu, cách Trạm Y tế xã Hưng Phước và Trung tâm Y tế khu vực Bù Đốp khá xa. Trước đây, phụ nữ dân tộc thiểu số ít đi khám thai hay sinh con tại cơ sở y tế, dẫn đến nhiều ca tai biến sản khoa đáng tiếc. Từ khi có chị Thủy, nhận thức của người dân về chăm sóc sức khỏe sinh sản đã thay đổi rõ rệt. Thay vì sinh con tại nhà theo tập tục cũ, nhiều sản phụ đã chủ động đến cơ sở y tế để sinh nở an toàn, góp phần bảo vệ sức khỏe cho cả mẹ và bé.
Chị Điểu Soa (25 tuổi, ngụ tại ấp Phước Tiến) là một trong những sản phụ được chị Thủy thường xuyên lui tới thăm nom, hướng dẫn. Khi mang thai đứa con đầu lòng, do hoàn cảnh khó khăn, chị Soa chưa từng đến Trạm Y tế để khám thai. Biết được điều này, chị Thủy đã chủ động tìm đến tận nhà, kiên nhẫn giải thích về tầm quan trọng của việc theo dõi thai kỳ, tiêm ngừa, chế độ dinh dưỡng cho mẹ và bé.
“Tôi không rành tiếng Kinh, cũng không biết phải làm gì khi mang thai. Nhờ chị Thủy nói chuyện bằng tiếng S’tiêng, hướng dẫn từng chút một, tôi mới biết cách ăn uống, giữ gìn sức khỏe. Khi đến ngày sinh, chị còn theo sát, đưa tôi đến Trạm Y tế để sinh an toàn” - chị Soa xúc động kể.
Cử nhân hộ sinh Lê Thị Thanh Tâm, nhân viên khoa Chăm sóc sức khỏe sinh sản, Trung tâm Y tế khu vực Bù Đốp cho hay, toàn huyện hiện có 6 cô đỡ thôn bản, được đào tạo chuyên môn tại Bệnh viện Từ Dũ (TP.HCM), nhưng không có phụ cấp cố định. Mỗi người chỉ nhận được hỗ trợ 100.000 đồng/tháng từ Hội Liên hiệp Phụ nữ xã.
Ngoài nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe bà mẹ - trẻ em, chị Điểu Thị Thủy và các cô đỡ còn tích cực tham gia công tác phòng chống dịch bệnh, tiêm chủng mở rộng và tuyên truyền dân số tại địa phương. Dù chế độ đãi ngộ còn khiêm tốn, nhưng chị Thủy vẫn luôn bền bỉ, tận tâm, bởi mong muốn lớn nhất của chị là mang lại sức khỏe và niềm vui cho bà con nơi vùng biên này.
“Từ khi có chị Thủy, sản phụ ở địa phương được quản lý chặt chẽ, lịch khám thai được nhắc nhở đều đặn. Không chỉ hỗ trợ chuyên môn y tế, chị còn góp phần xóa bỏ nhiều tập tục lạc hậu trong sinh nở của đồng bào dân tộc thiểu số” - cử nhân Tâm cho biết.
Với chị Thủy, niềm vui lớn nhất không nằm ở những thành tích hay phần thưởng, mà chính là nụ cười, lời cảm ơn và tiếng gọi thân thương “mẹ đỡ” từ người dân. Suốt hơn 23 năm gắn bó với nghề, đó mới là món quà quý giá nhất mà chị luôn nâng niu và trân trọng.
Xuân Hiệp